Daily Archives: January 19, 2008
Ezê yek Mamosta bimînim û tu jî yek Zindanban¹
Ezê yek Mamosta bimînim û tu jî yek Zindanban¹
Zê’ûs xwedê xwedêya ferman da ku Promteyê naferman bibin bendê û wiha bû çîroka min û te jî dest pê kir.
Tu bûyî mîrasxarên zindanbanê Zê’ûs heta her rojê qewaliya kurek li sîtavka rojê û ronahiy bidî, Zindanê ji bo min û te dû menayên taybet peyda kir, dû kes li dû aliye duwarekî li gel dereke hesin û kulekek piçûk di navbera wê de,tu derweyî selûlê û ez jî hundurê wê.
Niha başe ku em bi başî hevdû nas bikin.
Ez Mamosta me… Na Na…
Ez Xwendekar Semed Bêhrengî me,ewê ko Baz, Qijalik û Masiyê piçûk nivîsîn ko hereket kirinê nîşanî hemûya bide,tu wî nas dikî? Ez dizanim ku tu nas nakî.
Ez Xwendekarê Xan Elî me, ew Mamostayê ku nîşanê me da ku çawa Rojekê ser textereşê klasa xwe bikêşin ku Peleçemk li sitavka wê birevin.
Ez hevkarê Behmen Izetî me,mêrek ku hemêse bêhna baranê dida û kesek ku heta niha jî xelkên kirmaşan û Gundê we bi hatina yekemin barana Pa’îzê dikevin fikra wî. Eslen dizani ew kê bû? ez dizanim ku tu nizani².
Ez Mamosta me, Min irsa kenî û pirskirinê li Xwendekarê xwe biriye.
Niha ku te ez nas kirim, tu ji xwe bibêje, hewkarê te kê bûne, te irsa zor û nifreta xwe ji kê biye, Kelemçe û pê bendê te ji kê mane? li reşçalên Zehak?
Tu ji xwe bibêje, tu kêyî? bes min li kelemçe û Şelaq, li duvarên qahîm yê 209ê, li çavên Elektronîkî yên girtîgehê metirsîne,min li derê qahîm metisîne, êdî min natisînin,nerehet nebe, neke qêrîn, bi mista ser singê min nede ku çima ez bi serê bilind digrim.çîroka mistê te û ser lêdana zindanî bîra min de ye.
Min nede ku çima ez distirênim, Ez KURDim, Ejdadê min işqa xwe, derdê xwe, xebatên xwe û hebûna xwe di nava Stran û Sirûdê xwede ji bo min bi yadgar hîştine, ez dibe bistirênim û tu jî dibe guhdarî bikî, û tu dibe stranê min guhdarî bikî, ez dizanim ku te nerehet dikin.
Min nede ku wextê ez diçim dengê pê min tê, axir diya min ez fêr kirime, bi gavên xwe li gel erdê biaxivim, navbera min û erdê, peywendî û peymanek heye ko ez erdê pir li civanî û kenî bikim, bes bihêle ez gava bavêjim, bihêle bila dengê pê min bibîze, bihêle bila erd bizane ku ez niha ji sax û hevîdarim.
Pênûs û Kaxeza bide min, ez dixwezim bo zarokên welatê xwe la la’îya binûsim,pir li hêvî, tujî li çîrokê Semed û jiyana wî, Xan Elî û hêviyên wî, li Izetî û Xwendekarên wî, ez dixwezim binusim, ez dixwezim li gel Gelê xwe biaxivim, di nav selûla xwe de, li vira, tu dizanî ez çi dibêjim, ez dizanim ku hînê te kirine nifretê li ronahî, civanîya, li fikir û fikir kirinê bikî,
Ema netirse were nav selûla min de, bibe mêvanê sufra piçûk û diriyaya min, bibîne ku ez çawa hemû şeva Xwendekarê xwe mêvan dikim, ji bo wan çawa çîroka dibêjim, ema te izin tune ko tu bibînî, te izin tune ku tu guhdarî bikî, tu dibe bibî aşiq, bibî însan, dibe tu wî aliyê derî bî ku bizanî ez çi dibêjim.
Min binêre ku tu bizani ferqa min û te çiye, ez hemû roja li ser duvarê selûla xwe destê dildar û çawê civane wê dikêşînim û tilîyê wê digirim nav destê xwe û germiya jiyanê di nav destê wê de, intizar û şoxê di nav çawê wêde dixwenim, ema tu her roj bi batûma(zopê) destê xwe tiliyê neqişandi ser duvara dikêşî û çawê di intizarê de derdixî, û duvar reş dikî.
Dunya te hemêşe wê tarî û zindan be û slogana “RONAHΔyê wê nerehetiya te bike, ez bi mehane heviya dîtina esmanek pir li istêrim.
Li gel istêreyê yaxî yên ku wî aliyê esman bo aliyê din per dikêşin û singeke ronahi webikin, ema tu bi salane di nav tariyê de dijîyî, şeva te bê istêre ye, tu dizanî esmanê bê istêre yanî ci? esmanê hemêşe şev yanî ci?
Wê carê ku ez wegeriyame 209ê, were nav selûla min, min bo te hevî hene, ne li rengê dû’a yê te ku seranser agire û tirs li cehenemê, hêviye min pir bi hevî, kenî û işqe. Were nav selûla min da ku ez raza axirîn keniya Izetî ber darê îdamê tera bibêjim, ez dizanim ku ezê car din bibim bendê(girtiyê) benda 209an. di halekêde ku tu li gel hemû hebûna vicûda pir li kîna xwe ser serê min dikî qêrîn, û dîsa ji dilê min bo te û dunyaya hesar ko dora te çêkirine dişevite. Ezê wegerim di halekêde ku hêşta Mamosta me û hêj jî keniya Zarokên welatê min li ser lêvê mine.
Mamostayê mehkûm bi îdamê, Ferzad Kemanger
Benda nexweşên ifûnetkirî ya Zindana Recayî Şehra Kerecê
27/10/1387e Rojî
1. Çend kes li qevilê 209ê(dijî îfada ku wê carê ez nerehet nekirim) bi xatira wêne ku di gotara,Bendekê,Benda 2009a, min ew wekû Şibih(xof, tiştek pir tirsnok) zanîbû bi şêveyeke wehşiyane min dan û dijûn dane min.
2. Behmen Izetî Mamostayek bû ku de serdema Şoreşê de hat îdam kirin, niha jî xelkê Kirmanşan û Kamyaranê xatirê pir xweş li wî hene,dibêjin wextê îdamê li wî pirsîn tu mirinê natirsî? Dev bi kenî got: Mirin eger Mêre bila bête bal min da ku bigirim singê xwe, Teng Teng
من مامۆستا ده‌مێنمه‌وه و تۆش هه‌ر پاسه‌وانی زیندان
من مامۆستا ده‌مێنمه‌وه و تۆش هه‌ر پاسه‌وانی زیندان
زێئوس، خودای خودایان فه‌رمانی دا، پڕۆمته‌ی نافه‌رمان به زنجیر بکێشن. ئا به‌م جۆره، حه‌کایه‌تی من و تۆ، ده‌ستی پێ کردووه …(1)
تۆ میرات گری پاسه‌وانانی زێئۆسی، تا هه‌موو ڕۆژێک چاوه‌دێری بکه‌ی له ڕۆڵه‌یه‌ک ، له ڕه‌گه‌زی خۆره‌تاو و ڕووناکایی . بۆ من و تۆ زیندان دوو واتای جیاواز ده‌به‌خشێت. دوو که‌س له دوو به‌ری دیوارێک، به ده‌رگایه‌کی ئاسنین و ڕۆچنه‌یه‌کی بچووک له نێوی دا. تۆ له ده‌ره‌وه‌ی سیللول، منیش له ناخی سیللول دا.
ئێستا وا باشتره یه‌کتر به باشی بناسین.
من مامۆستایه‌کی قوتابخانه‌م. نا … نا…
من خوێندکارێکی سه‌مه‌دی بێهره‌نگیم (2). هه‌ر ئه‌و که‌سه‌ی که چیرۆکی ئۆلدوز و قشه‌لاکان و ماسی ڕه‌شی بچکۆڵه‌ی نووسی، تا فێری هه‌موو که‌س بکات، جوڵانه‌وه و وه‌ڕێ که‌وتن.
ده‌یناسی !؟ باش ده‌زانم که نایناسی.
من شاگردی خان عه‌لیم. هه‌ر ئه‌و مامۆستایه‌ی که فێری کردین که چۆن له سه‌ر ته‌خته‌ی ڕه‌شی ناو کلاسه‌که‌مان، وێنه‌ی خۆره‌تاو بکێشینه‌وه، تا به تیشکی خۆی، شه‌مشه‌مه‌کوێره‌کان بڕه‌وێنێ.
ده‌زانی ئه‌و کێ بوو !؟
من هاوکاری به‌همه‌نی عیزه‌تیم (3)، ئه‌و پیاوه‌ی که هه‌موو کاتێک بۆنی بارانی لێ ده‌هات. مرۆڤێک که هێشتا خه‌ڵکی کرماشان و گونده‌کانی ده‌وروبه‌ری، له گه‌ڵ یه‌که‌مین بارانی پاییزی دا، یادی ده‌که‌ن.
هیچ ده‌زانی که ئه‌و کێ بوو !؟ باش ده‌زانم که نازانی.
من مامۆستام. له شاگرده‌کانم، پێکه‌نین و پرسیار کردنم به میرات گرتووه.ئێستا که منت ناسی، تۆش خۆتم پێ بناسێنه.
هاوکاره‌کانت کێ بوون؟ ئه‌م توڕه‌یی و نه‌فره‌ته‌ی ناو ده‌رۆنت له کێ به میرات گرتووه؟! ئه‌و که‌له‌بچانه‌ی ده‌ست و پێ، له چ که‌سێکه‌وه بۆ تۆ به جێ ماوه ؟! له سیاچاڵه‌کانی زوحاک !؟
له خۆت بدوێ. تۆ کێی !؟
ئه‌وه‌نده من له که‌له‌بچه و زنجیر و قامچی، له دیواره‌کانی قاییمی 209، له کامێڕاکانی ئێلێکترۆنیکی زیندان، له ده‌رگاکانی قاییمی، مه‌ترسێنه. ئیتر هیچ خۆفێکم نییه له‌و شتانه . توڕه مه‌به. مه‌قیژێنه.له به‌ر ئه‌وه‌ی سه‌ری خۆم به‌رز کردووه‌ته‌وه، به مست له دڵی من مه‌کوته. هێشتا به‌سه‌رهاتی مستی تۆ و سه‌ری ژنێکی زیندانم هه‌ر له بیره.(4)
لێم مه‌ده به تاوانی گوتنه‌وه‌ی گۆرانی. ئه‌من کورد. ئه‌ژدادی من، ئه‌وینی خۆیان، ئێش و ژان و تێکۆشان و ته‌واوی هه‌بوونی خۆیان، له‌م گۆرانی و ئاوازانه، بۆ من به یادگار جێ هێشتووه. من ده‌بێ گۆرانی بڵێم و تۆش ده‌بێ گوێی لێ ڕاگری. وه تۆ ده‌بێ گوێ بیسی گۆرانیه‌کانم بی. ده‌زانم ئازارت ده‌ده‌ن.
ده‌ست مه‌که به لێدانی من، له به‌ر ئه‌وه‌ی له کاتی پیاسه کردن، ده‌نگی هه‌نگاوه‌کانم دێت. ئاخر دایکم فێری کردووم، به هه‌نگاوه‌کانم له گه‌ڵ زه‌وی بدوێم. له نێوان من و زه‌وی دا په‌یمانێک به‌ستراوه و پێوه‌ندیه‌ک، تا زه‌وی پڕ بکه‌م له جوانی و له پێکه‌نین. که وابوو لێ گه‌ڕێ هه‌نگاو بنێم. لێ گه‌ڕێ، گوێ بیسی ده‌نگی هه‌نگاوه‌کانم بێت. لێگه‌ڕێ تا زه‌وی بزانێت، هێشتا زیندووم و هیوادار.
قه‌ڵه‌م و کاغه‌زم لێ مه‌ستێنه. ده‌مهه‌وێ بۆ منداڵانی وڵاته‌که‌م، لایه‌لایه‌یه‌ک بنووسم. پڕ له هیوا، پڕ له چیرۆکه‌کانی سه‌مه‌د و ژیانی ئه‌و، خانعه‌لی و ئاواته‌کانی، عیزه‌تی و شاگرده‌کانی. ده‌مهه‌وێ بنووسم. ده‌مهه‌وێ له ناو سیللول، هه‌ر لێره‌وه، له گه‌ڵ خه‌ڵکی خۆم دا بدوێم. تێده‌گه‌ی که من چی ده‌ڵێم !؟
باش ده‌زانم تۆیان وه‌ها ڕاهێناوه، نه‌فره‌ت بکه‌ی له ڕووناکی، له جوانیه‌کان، له ڕامان و بیرکردنه‌وه. به‌ڵام مه‌ترسێ. وه‌ره ناو سیللوله‌که‌م، میوانی سفره‌ی بچووک و هه‌ڵدڕاوی من به. بڕوانه که من چلۆن هه‌موو شه‌وێک، شاگرده‌کانم ده‌که‌م به میوانی خۆم. بڕوانه که چۆن چیرۆکیان بۆ ده‌ڵێم. به‌ڵام خۆ تۆ ئیزنی ئه‌وه‌ت نییه ببینی. تۆ ئیزنی ئه‌وه‌ت نییه ببیسی. تۆ پێویسته ئه‌ویندار بی. پێویسته ببی به مرۆڤ. ده‌بێ بێیته ئه‌و به‌ری ئائه‌م ده‌رگایه، بۆ ئه‌وه‌ی تێبگه‌ی چی ده‌ڵێم.
چاوم لێبکه تا بزانی جیاوازی له نێوان من و تۆ چییه ؟
من هه‌موو ڕۆژێک له سه‌ر دیواری سیللوله‌که‌م، ده‌سته‌کانی خۆشه‌ویسته‌که‌م و چاوه جوانه‌کانی ده‌کێشمه‌وه و ده‌سته‌کانی به ده‌ست ده‌گرم. گه‌رمای ژیان، له ناو په‌نجه‌کانی ئه‌و دا و حه‌ز و چاوه‌ڕوانیش له ناو چاوه‌کانی، هه‌ست پێ ده‌که‌م. به‌ڵام تۆ هه‌موو ڕۆژێک، به گۆپاڵی ده‌ستت، نیگاری په‌نجه‌کانی سه‌ر دیوار ده‌شکێنی و چاوه‌کانی چاو له ڕێگای ده‌رده‌هێنی و دیواره‌که‌م لێ ڕه‌ش ده‌که‌ی.
دونیای تۆ هه‌موو کاتێک تاریکایی و زیندانه و هه‌ست کردن به ڕووناکایی، ڕه‌نجت ده‌دات. من چه‌ندین مانگه چاوه‌ڕوانی دیتنی ئاسمانێکی پر ئه‌ستێره‌م. ئاسمانێک که ئه‌ستێره‌کانی سه‌رکه‌ش له ناوی دا، له‌و به‌ری ئاسمانه‌وه بۆ ئه‌و لای تر ، ڕابخوشێن و جه‌رگی تاریکی هه‌ڵدڕن. به‌ڵام تۆ به ساڵانه له ناو تاریکی دا ده‌ژی. شه‌وانی تۆ بێ ئه‌ستێره‌ن. هیچ ده‌زانی شه‌وی بێ ئه‌ستێره چییه !؟ ئاسمانی هه‌میشه شه‌و واتای چییه !؟
ئه‌گه‌ر ئه‌وجاره بۆ 209 هاتمه‌وه، وه‌ره ناو ژووری سیللوله‌که‌م. من گه‌لێک ئاواتت بۆ ده‌خوازم. به‌ڵام نه‌ک له شێوه‌ی دۆعاکانی تۆ که یه‌ک پارچه له ئاگر و ترسی جه‌هه‌ننه‌م پێک هاتوون. داخوازه‌کانی من، پڕ له هیوا و پێکه‌نین و ئه‌وینن. وه‌ره ناو ژووری سیللوله‌که‌م، تا نهێنی دواترین پێکه‌نینی عیزه‌تی، له کاتی له‌سێداره دانت بۆ بدرکێنم. ده‌زانم که جارێکی دیکه، ده‌مهێننه‌وه ناو زیندانی 209، له کاتێک دا ، به هه‌موو بوونی پڕ له کین و نه‌فره‌تی خۆته‌وه، به سه‌ر سه‌رم دا ده‌قیژێنی و منیش جارێکی دیکه، دڵم به حاڵی تۆ و ئه‌و جیهانه بچووکه‌ی بۆ خۆت ساز کردووه، ده‌سووتێ. من ده‌گه‌ڕێمه‌وه، له کاتێکدا که مامۆستام و بزه‌ی منداڵانی وڵاته‌که‌م له سه‌ر لێوه.
مامۆستای به سێداره حووکم دراو، فه‌رزاد که‌مانگه‌ر
به‌شی زیندانیانی نه‌خۆش له زیندانی ره‌جایی شه‌هر
27.10.87
=========================
(1). پرۆمته له ئاگری له خودایان دزی و دای به مرۆڤ. به‌م جۆره مرۆڤ به گه‌رما و ڕووناکی و تێگه‌یشتن گه‌یشت .زێئوس بۆ سزا دانی پڕۆمته، ئه‌وی به زنجیر کێشا و دواتریش به‌وه مه‌حکومی کرد که هه‌موو ڕۆژێ به‌ردێک له چیایه‌ک بباته سه‌رێ و کاتێک ئه‌و به‌رده ده‌گاتێ، به‌رده‌که جاڵه ده‌بێته‌وه خوارێ. به‌م شێوه‌یه تا ئه‌به‌د مه‌حکومه به بردنه سه‌ری ئه‌و به‌رده…(2). سه‌مه‌د بێهره‌نگی یه‌کێک له چیرۆکناسانی باناوبانگی ئازه‌ری بوو که له چۆمی ئه‌ره‌س دا خنکا. چیرۆکه‌کانی ئه‌و به‌ناوبانگ بوون و به تایبه‌تیش چیرۆکی ماسی ره‌شی بچکۆڵه وه‌ک چیرۆکێکی فه‌لسه‌فی بۆ منداڵان و ته‌نانه‌ت گه‌وره ساڵان ده‌نگی داوه‌ته‌وه.
(3). به‌همه‌ن عیزه‌تی. مامۆستایه‌ک بووه که له سه‌ره‌تای هاتنه سه‌ر کاری رژیمی خومه‌ینی له سێداره دراوه. خه‌ڵکی کامیاران و کرماشان زۆر بیره‌وه‌ریان لێی هه‌یه و ده‌گوترێ له کاتێک دا که ده‌یانبرده پای سێداره لێیان پرسی بوو، ئایا له مردن ناپرسی ؟! ئه‌ویش به پێکه‌نینه‌وه گوتبوو، مه‌رگ ئه‌گه‌ر مه‌رده، پێی بڵێن بێت، تا له باوه‌شی بگرم، به توندی…
(4). ڕه‌نگه ئاماژه به زه‌هرا کازمی بکات
وه‌رگێڕان بۆ کوردی : شێرکۆ جیهانی
