Blog Archives
World Bank: Iran Likely to Suffer Worse Recession Than Previously Thought
World Bank: Iran Likely to Suffer Worse Recession Than Previously Thought
June 05, 2019 7:40 PM
Michael Lipin
By: Michael Lipin
WASHINGTON —The World Bank says Iran is likely to experience an even worse recession this year than previously thought, as U.S. sanctions largely choke off oil exports that have been Tehran’s main revenue source.
In its latest Global Economic Prospects report published Wednesday, the Washington-based institution that provides loans to countries said it expects Iran’s Gross Domestic Product to shrink by 4.5% this year, a steeper contraction than its earlier estimate of negative 3.6% GDP growth for 2019.
“The oil industry is an important part of Iran’s economy, and its oil production is clearly going to drop because of the new U.S. sanctions,” said Patrick Clawson, research director for the Washington Institute for Near East Policy, in a VOA Persian interview on Wednesday.
The Trump administration imposed a total, unilateral ban on Iranian oil exports on May 2 as part of its campaign of “maximum pressure” on Iran to negotiate an end to its perceived malign behaviors. It had issued sanctions waivers to eight of Iran’s oil customers in November to allow them to keep importing Iranian crude for six months, but later said it would not renew those waivers and would require those customers to reduce such imports to zero.
U.S. economist Steve Hanke of Johns Hopkins University in Baltimore told VOA Persian in another Wednesday interview that Iran’s internal economic problems also are to blame for its worsening recession. “Iran is very corrupt, has very little economic freedom, and it’s hard to start a business there because Iran is not really a free market or liberal economy,” Hanke said.
Transparency International, a Berlin-based civil society organization that monitors global corruption, has ranked Iran 138 out of 180 countries in its Corruption Perceptions Index.
Iran’s other low global economic rankings include 155 out of 180 nations in the Economic Freedom Index of the Washington-based Heritage Foundation, a conservative public policy institute, and 128 out of 190 governments in the World Bank’s Ease of Doing Business index.
The World Bank’s new report also said Iran’s year-on-year inflation rate has risen sharply from about 10% in the middle of last year to about 52% in April. It said the depreciation of Iran’s rial since May 2018, when the U.S. announced it would re-impose sanctions on Iran, has contributed to the rising inflation. The rial’s slump versus the dollar in Iran’s unofficial currency market has made dollar-denominated imports more expensive for Iranians.
Clawson said Iran’s inflation is high primarily because it is relying on printing money to finance its spending. “The Iranian government is not bringing in enough revenue to pay for its expenses, so it is borrowing money from the banking system to cover the difference, and that is driving inflation,” he said.
Hanke, who says he is the only economist outside Iran to measure its inflation with high frequency, told VOA Persian that he calculated Iran’s actual inflation rate to be 113% on Wednesday, much higher than the World Bank’s latest reading.
The World Bank’s projection of a 4.5% contraction in Iran’s GDP this year is not as bad as the 6% contraction predicted by the International Monetary Fund, another global lending agency, in its latest report from April. The World Bank also said it expects economic growth in Iran to return next year “as the impact of U.S. sanctions tapers off and as inflation stabilizes.” It projected a 0.9% rise in Iran’s GDP for 2020.
Hanke declined to make his own predictions for Iran’s economic performance, saying any forecasts for a nation such as Iran are problematic because they rely on guesswork.
This article originated in VOA’s Persian Service.
Michael Lipin
Michael covers international news for VOA on the web, radio, and TV, specializing in the Middle East and East Asia Pacific. Follow him on Twitter @Michael_Lipin
2 Civil Activists Reportedly Held in Iranian Kurdistan
2 Civil Activists Reportedly Held in Iranian Kurdistan
Mokhtar Asadi, left, a member of the Kurdistan Teachers Association, and environmentalist Sirwan Ghorbani were detained recently in Iran, rights groups report.
By: Michael Lipin
Iranian rights groups say authorities have detained two civil activists in the country’s northwestern Kurdistan province in recent days, one a teachers union member and the other an environmentalist.
Four groups quoted sources as saying Iranian security agents arrested Mokhtar Asadi, a member of the Kurdistan Teachers Association, in Sanandaj as he traveled home with his family on Thursday. They said Asadi was detained without a warrant and taken to an unknown location, hours after dozens of teachers held a peaceful protest outside the Sanandaj educational department.
The groups reporting on Asadi’s detention were Iran’s Campaign for the Defense of Political and Civil Prisoners, Human Rights Activist News Agency (HRANA), Kurdistan Human Rights Association and Kurdistan Human Rights Network(KHRN).
The Sanandaj rally was part of a series of teacher protests held Thursday in six Iranian cities, with activists denouncing perceived government suppression of their rights and calling for better working conditions in their poorly paid profession.
There was no word on Asadi’s case in Iranian state media. He has been arrested several times before in relation to his advocacy for teachers’ rights and had been released from his most recent detention last July after spending a year in Tehran’s Evin prison on a charge of spreading anti-government propaganda.
HRANA has said Iranian authorities have tightened their grip on labor unions in recent years and have shown a “particular vitriol” toward those representing educators.
U.S.-based group Human Rights Watch joined four Iranian rights organizations in reporting the arrest of environmentalist Sirwan Ghorbani in Kamyaran on Tuesday. They said Iranian security officers detained Ghorbani, also a central council member of the Kurdistan National Unity Party, at his home.
The Iranian rights groups quoted sources as saying the officers who raided Ghorbani’s home put a sack over his head, seized some of his personal belongings and confiscated the mobile phone of his sister Samira Ghorbani, who fainted and had to be taken to a hospital. They said the agents also ordered Samira Ghorbani to report to a local information bureau in the coming days.
Iranian state media were silent on Sirwan Ghorbani’s arrest, details of which were reported by Campaign for the Defense of Political and Civil Prisoners, HRANA, KHRN and the Kurdistan Press Agency (KurdPA).
The rights groups said Iranian authorities detained 10 other environmental and civil activists in Kamyaran and Sanandaj in late December and in recent days extended their arrest for another month. A Jan. 7 report by Iranian state news agency IRNA quoted Kurdistan provincial deputy security chief Hussein Khosheqbal as saying those detained had been engaged in “criminal activities” on behalf of environmental groups.
Iran has come under criticism from international rights activists for its recent detentions and prosecutions of other Iranian environmentalists. Eight have been on trial since last month on spying-related charges that their supporters say are bogus.
This article originated in VOA’s Persian service.
This article originated in VOA’s Persian service.
-
Michael Lipin
Michael covers international news for VOA on the web, radio and TV, specializing in the Middle East and East Asia Pacific. Follow him on Twitter @Michael_Lipin
ئهمریکا و ئێران، کامیان دهستیان له عێراق کورت دهکرێتهوه؟ سالار حیسامی
ئهمریکا و ئێران، کامیان دهستیان له عێراق کورت دهکرێتهوه؟
ساڵار حێسامى
فێوریه ١١، ٢٠١٩ی زایینى
هه ۆلێر- كۆردستان
پێش ئهوهی وهڵامی ئهم پرسیاره:(ئهمریکا و ئێران کامیان دهستیان له عێراق کورت دهکرێتهوه؟) بدهینهوه، پێویسته بزانین ههر کام له دهوڵهتانی ئهمریکا و ئێران(نهک له مێژووی دوور، بهڵکو له ماوهی دوو سێ دهیهی رابردوودا) چ ڕۆڵێکی “ئهرێنی و نهرێنی”یان له چارهنووسی سیاسیی عێراقدا ههبووه. پرسێکی وا بهرچاو، به بێ توێژینهوهیهکی ورد و ئهکادیمی، واته به شیکارییهکی ساده و ساکاریش دهکرێ له چهند خاڵدا دهستنیشان بکهین.
عێراق وڵاتێکی دهستکردی ئیمپڕیاڵ و وڵاتانی زلهێزی جیهانه که له بونیادنانیدا هیچ پرسێکیان به پێکهاتهکانی ئهم جوغرافیا سیاسی(ژیوپۆلیتیک)یه نهکردووه. بۆیه له سهردهمی “مهلیک فهیسهڵ”هوه تا ههنووکه نوقمی گێژاوی قهیران و ئاژاوه و شهڕ و ماڵوێرانییه.. ئهگهر واز له مێژووی دوور بهێنین و بۆ سهرباسی ئهم نووسینه بگهڕێینهوه، دهبینین، له دوو سێ دهیهی ڕابردوودا ههردوو وڵاتی ئهمریکا و ئێران لهم وڵاتهدا(عێراق) کاریگهرییهکی ڕاستهوخۆیان بووه، بهڵام ئهگهر ئهمریکا ڕۆڵی ئهرێنی و نهرێنیشی ههبووه، ئهوا ئێران جگه له ڕۆڵێکی نهرێنی لهم وڵاته بێ شکۆ و داڕووخاوهدا، هیچ نواندنێکی ئهرێنی نهبووه..
کۆشکی سپی له سهردهمی سهرۆکایهتیی “جیمی کارتێر” و کاتی شهڕی سارد و ئهو ململانێیهی که له ئهدهبیاتی سیاسیدا به “جیهانی دوو قوتبی” ناوی هاتووه، به قومارێکی دۆڕاو، شێر و خهتی بۆ ئهوه ههڵخست، که دوای داڕمانی ڕژیمی پاشایهتی و دامهزرانی دهوڵهتی ئیسلامی (له ئێران، ئهفغانستان، یان ههر وڵاتێکی دی)، دهکارێ بهرهیهک له دژی قوتبی دژبهری سهرمایهداری، واته یهکێتی سۆڤیهت پێکبهێنێ، ئاکامی ئهو هاوکێشهیه، زۆر به پێچهوانهوه دهرچوو، به جۆرێک که له ئێستادا دهبینین، ئێران و ڕووسیه(یهکێتی سۆڤیهتی پێشوو)، ئهگهریش سوێند به سهری یهکدی نهخۆن، ئهوا بهرژهوهندیی هاوبهش له بهرهیهکی دژه ئهمریکیدا کۆی کردوونهتهوه و وێڕای بازرگانییهکی بهرفراوان له بواری جۆراوجۆر له نێوان ئهو دوو وڵاتهدا، تهنانهت له دهستوهردانیان له وڵاتانی ناوچهکه، پێکهوه ههماههنگی و هاریکارییهکی برایانهیان ههیه!! ههڵبهت ئهو پهیوهندییانهی ئهم دوو وڵاته ناکرێ پهیوهندییهکی ستراتیژی و دوورماوه بێ، له بهر ئهوهی ئایدیۆلۆژیا و ئامانجی سهرکییان وهک نییه و له ئێستادا تهنیا گرنگی به بهرایی(ئهولهوییهت)هکانی بهرژهوهندیی خۆیان دهدهن.
کۆشکی سپی، ههر دوای داگیرکردنی کونسولخانهی وڵاتهکهی له کاتی سهرکهوتنی شۆڕشی گهلانی ئێران و دهستپێکی حوکمڕانی و ڕابهڕایهتیی ئایهتوڵا خومهینی له ئێراندا، لهوه تێگهیشت که چیدی هیچ پێگهیهکی له ئێراندا نابێ و تهنانهت ئێران دهبێته مهترسییهکی گهوره بۆ سهر بهرژهوهندییهکانی له ناوچهکهدا، بۆیه به درێژایی شهڕی ههشت ساڵهی نێوان عێراق و ئێران (توێژهرانی بهناوبانگی سیاسیی جیهان، جهخت لهوه دهکهنهوه، له ههڵگیرسانی ئهو شهڕهدا ئهمریکا دهستێکی باڵای ههبووه)، پاڵپشتێکی تهواو عهیاری ڕژیمی دڕندهی بهعسی عێراق(به سهرۆکایهتیی سهدام حوسێن) بوو، تا پێش داگیرکردنی کوهیت-یش له لایهن عێراقهوه، ئهو پشتیوانییه بهردهوام بوو.
ئهمریکای سهردهمی سهرۆکایهتیی جۆرج دهبلیو بوش، حوکمڕانیی بهغدای پشتیوانی تیرۆریستانی له تیرۆریستپهروهرانی تاران پێ مهترسیدارتر بوو. جۆرج دهبلیو بوش له كتێبکیی خۆیدا به ناونیشانی “خاڵهكانی بڕیار” (که بهشێکی وهک نامه ئاراستهی جۆرج بوش-ی باوکی کردووه)، هۆکارهکانی لێدان له ههیبهت و دهسهڵاتی سهرهڕۆیانهی دیکتاتۆریی عێراق(سهدام حوسێن) له ژێر ناوی “شهڕی دژی تیرۆر”دا دهخاتهڕوو. سهرۆکی ئهو کاتی ئهمریکا، کۆتایی به ههر دوو رژیمی سهدام له عێراق و بنلادن له ئهفغانستان هێنا. عێراق به یهکجاری له کوت و بهند و دڕندهیی بهعس ڕزگاری بوو. سهدام که کونه مشکی لێ ببوو به قهیسهری، له حهشارگهیهکی بن عهردهوه بۆ بهر دهم حاکم ڕزگار-ی کورد له دادگهیهکی عێراقدا پهلکێش کرا و دواتر باجی تاوانهکانی به سزای لهسێدارهدان وهرگرت.
بێگومان به بێ دهستوهردانی ئهمریکا له عێراق، ڕژیمی سهرکوتگهر و دڕندهی بهعس هێزێک نهبوو، که به ئاسانی و به خۆپیشاندانی جهماوهری بڕووخێ، بۆیه زۆر له چاودێرانی سیاسی، ئهمریکا به ڕزگارکهری گهلانی عێراق له بن چنگی دیکتاتۆرێکی خوێنمژ و خوێنڕێژ دهزانن، به پێچهوانهی ئهوانهی که وهک هێزێکی داگیرکار سهیری دهکهن.
له سهردهمی سهرۆکایهتیی باراک ئۆباما، حکومهتی زۆرینهی شیعه له عێراقی به ناو فیدڕاڵ و خاوهن یاسای بنهڕهتیی وڵات (دهستوور) دامهزرا، هێزهکانی سهربازیی ئهمریکا له عێراق کشانهوه، گۆڕهپانهکه به تهواوی بۆ ئێران چۆڵ کرا، بهوهش شهڕی مهزههبیی شیعه و سوننه که شهڕێکی دێرینه و ڕابردوویهکی پتر له دهیان سهدهی ههیه، له سهردهستی حکومهتی نوێی عێراق و به فیتی ئێران دهستی پێ کردهوه. حکومهتی زۆرینهی شیعه له عێراقی به ناو فیدڕاڵ که بۆ زیاتر له چهند دهیه له ژێر ستهمی بهعسییهکاندا بوون،(تهنانهت ئهنجامدانی ڕێوڕهسمهکانی مهزههبییان وهک “تاسووعا” و “عاشوورا” قهدهغه کرابوو)، به ئهقڵییهتی تۆڵهسهندنهوه و به بیانووی شهڕی دژی تیرۆر، بهربوونه گیانی سوننه و سهرکردهکانیان و ههر ئهو سیاسهته چهوت و ههڵهیه وایکرد، ئهلقاعیده-ی عێراق له ههیکهلێکی گهورهتر و دڕندهتردا به ناوی دوڵهتی ئیسلامی له عێراق و شام (داعش) خۆی ڕێک بخاتهوه و پارێزگا و شار و ناوچه سوننهنشینهکانیش ئامێزیان بۆ بکهنهوه، ئاکامهکهشی ئهوه بوو: مووسڵ وهک دووهم شاری گهورهی عێراق و چهک و تهقهمهنیی پێشکهوتووی ئهمریکی له پێنج “فرقه”ی سوپای عێراق دهستی بهسهردا گیرا و بهوهش تیرۆریستانی داعش لهخۆباییانه تا نزیکی بهغدا خاکیان داگیر کرد، پهلاماری باشووری کوردستانیان دا و کارهساتی جینۆسایدی کوردانی ئێزدی لێ کهوتهوه، که دواجار هێزهکانی پێشمهرگهی قارهمان و وڵاتپارێز به هاوکاریی هێزی ئاسمانیی ئهمریکاو هاوپهیمانهکانی چۆکیان پێ دادان و کۆتاییان به ئهفسانهی داعش هێنا. بهڵام حوکمڕانانی بهغدا به فیتی کۆماری ئیسلامیی ئێران نهک قوربانیدانهکانی کورد و هێزهکانی پێشمهرگهیان نادیده گرت، تهنانهت بودجه و مووچهی ههرێمی کوردستانیان بڕی، که جگه له شهڕی پڕ تێچووی ڕاماڵینی تیرۆریستانی داعش، نزیکهی دوو ملوێن ئاوارهی شهڕی سووریا و عێراقی داڵده دابوو. ژمارهیهکی زۆری ئاوارهکانیش عهرهب و شیعه و سوننه و مهسیحیی عێراقی بوون، که تا ئێستاش کوردستان به ژینگهیهکی ئارام بۆ خۆیان دهزانن و ئاماده نین بۆ زێدی خۆیان بگهڕێنهوه..
پێشێلکارییهکانی دهستووری عێراق و ئابڵوقه قورسهکانی سهر ههولێر له لایهن بهغداوه، بووه هۆکارێ ئهوهی بهڕێز مهسعوود بارزانی (وهک سهرۆکی ئهو کاتی ههرێمی کوردستان) به ههماههنگی لهگهڵ لایهنه سیاسییهکانی کوردستان بۆ ئیرادهی گهل بگهڕێتهوه و درهوشاوهترن میدالیای سهروهریی گهل، له قاڵبی گهلپرسی (ڕیفراندۆم)دا له بهرۆکی مێژووی گهلهکهی بدا، بهڵام کۆماری ئیسلامیی ئێران له سهر دهستی قاسم سولهیمانی و چهند سهرکردهیهکی کاڵفام و خاکفرۆشی دانیشتووی سلێمانی، لهدوای تهفروتوونابوونی داعشییهکان، د. حهیدهر ئهلعهببادی سهرۆک وهزیرانی پێشووی عێراقیان ناچار کرد، پیلانی کۆتاییهێنان به حکومهتی خۆماڵی و دهسهڵاتی سیاسی و حوکمڕانیی کورد جێبهجێ بکا، له بهر چاوی سهرۆکی نوێی ئهمریکا (دۆناڵد ترامپ) و سهرۆک کۆماری کوردزمانی عێراق(د. فواد مهعسووم)دا، سوپای عێراق و میلیشیاکانی دهستپهروهردهی ئێران، کهرکووک و ناوچه کوردستانییهکانی دهرهوهی ههرێمی کوردستانیان داگیر کردهوه، بهڵام جارێکی دی پێشمهرگهی “ئهبرامز”شکێن، وهک هێزه فریادڕهسهکهی کورد و کوردستان، لووتی سوپای داگیرکهر و کهواسوورهکانی بهر لهشکریانی له پردێ و چهند میحوهری دیکه شکاند و شکۆی ههولێری پایتهختیان پاراست.
به دهرکهوتنی بهڕێز دۆناڵد ترامپ وهک سهرۆکی ویلایهته یهکگرتووهکانی ئهمریکا، گڵۆڵهی ئێران کهوته لێژی و ئهمریکا له ڕێککهوتننامهی ناوکیی وڵاتانی (5 +1) لهگهڵ ئێران کشایهوه و تا ئێستاش سزاکانی ئهمریکا له دژی ئابووریی ئێران به قورسی بهردهوامه و سهرۆکی ئهمریکا دوای گۆڕانکاری له چهند پۆستی وهزاری و ئهمنی و ڕاوێژکاری، له ئێستادا هێزهکانی له سووریه کشاندووهتهوه و له عێراق جێگیری کردوون و پێدهچێ پلانی وهدهرنانی ئێران له عێراق له بهرایی (ئهولهوییهت)ی بهرنامهکانیدا بێ.
وهک سهرچاوهکانی ههواڵ باسی دهکهن، ئهم پلانهی ئهمریکا به تواندنهوهی میلیشیاکانی حهشدی شهعبی دهست پێ دهکا، که به سوپایهکی بهرفهرمانی سوپای پاسدارانی ئێران ناسراون. ئێران له بهرامبهر ئهو پلانهدا دهستهوهستان نهبووه و ههموو ههوڵهکانی لهوهدا چڕ کردووهتهوه که له رێگهی مۆرهکانیهوه وهک فراکسیۆنى پهرلهمانی، دهنگ بۆ کشانهوهی هێزهکانی ئهمریکا له خاکی عێراق کۆ بکهنهوه. له لایهکی دیکهوه وەزیری دەرەوەی ئەمریكا (مایك پۆمپیۆ)، ترانزیتێکی دیپلۆماسی وهڕێ خستووه و لە ڕێگەى سەردانە دیپلۆماتییەکانى بۆ چەندین وڵاتی ناوچهکه ههوڵی دروستکردنی هاوپهیمانییهکی بههێز له دژی کۆماری ئیسلامیی ئێران دهدا، گڵۆپی سهوزیشی بۆ ئیسڕائیل پێ کردووه، ههتا گورزی کوشنده له میلیشیاکانی ئێران له سووریه و تهنانهت له عێراقیش بدا، میلیشیاکانی ئێرانیش بهنیازن عێراق بکهنه سەرى ڕمی بەرگریکردن لە ئێران و بێگومان هاوکێشهکان و “ئهمری واقیع” وا مهزهندهی دهکرێن که له کورت ماوهدا ئهوه یهکلا دهبێتهوه که ئهمریکا و ئێران کامیان دهستیان له عێراق کورت دهکرێتهوه.
**************************
ڕاسان و سەرهەڵدانەوەی شوڕشێکی نوێ
ڕاسان و سەرهەڵدانەوەی شوڕشێکی نوێ
ئهمین خهواله رۆژنامهنووس و ههواڵنێر
لە گەڵ ڕووخانی باری ئابووری ئێران و گرژ و ئاڵۆزی نێوان حکوومەتی دیکتاتۆری ئێران و هێزە هاوپەیمانەکان و لە سەرووی هەموویانەوە ئامریکا و هەڕەشە نوێ کان ئەو وڵاتە بۆ سەر ئێران و دەسپێکردنەوەی گەمارۆی ئابووری و بالەباری بارودۆخی ژیانی خەڵک و پەرەستاندنی ناڕەزایەتیەکان رۆژ لە دوای رۆژ، دەسپێکردنەوەی خەباتێکی نوێ و گەڕانەوەی هێزێکی زۆری پێشمەرگەکانی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران لە ژێر ناوی ڕاسان و هەڵگیرسانی مەشخەڵی هەستی شوڕشگێڕی و خەبات و چالاکی و دەسپێکی جم و جووڵێکی تازەی لێ کەوتۆتەوە لە لایەک زیندوو کردنەوەی هێزی نەتەوەیی و شوڕشگێری نەتەوەی کورد و تازە کردنەوی پەیمان لە گەڵ شەهیدان و لە لایەک به هێزتر کردنی توانا و چالاکیەکانی حیزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران لە ناو کۆمەڵگا دا و باوەڕ به هەموو راستییەکان لە دڵی خەڵک دا، خەڵکێک کە لە بارودۆخی نالەباری ئێستای رۆژهەڵاتی کوردستان پێویستیان بە ڕێبەری و جووڵە و چالاکی نوێ هەیە و حیزبی دێموکراتیش لەن نێوانەدا وەکوو هەموو جارێک یەکەم هێزی پێشرەو و ڕێگا نیشاندەر ئەرکی خۆی بە جوانترین شێواز دەرخستووە.
به خۆشحاڵیەوە کوڕان و کچانی کوردستان بە چاوکراوەیی و زانیاری تەواو ڕێگای خۆیان بۆ بەرگری لە مافە سەرەتاییەکانی گەلی کورد هەلدەبژێرن و ڕۆژ لە دوای ڕۆژ بە جۆش و خرۆشێکی جوان و بێ وێنە روو ئەکەنە ڕیزەکانی خەبات و پێشمەرگایەتی و بە بیر و باوەڕێکی قورسەوە چەکی شەرەف و کەرامەت بۆ پاراستنی ژیان و خاک و نیشتمانیان لە شان ئەکەن.
بێ گۆمان خەڵکی ئێمە ئێستاش باوەڕی قووڵیان بە وتەکانی ڕێبەری هەمیشە زیندووی گەلی کورد دوکتور قاسملووی نەمر هەیە کە ئەفەرمێت : ” پێشمەرگە ئەو ئینسانە مەزنەیە کە لە پێناو ڕزگاری و بەختیاری گەل و نیشتمانی دا لە هەموو تێکۆشان و ئاسوودەیی ژیان گوزەراوە و لە زستانی سارد و هاوینی گەرم دا دوور لە ماڵ و منداڵ و کەس و کاری لە سەنگەری شەرەف و پیاوەتی ژیان بە سەر دەبات. پێشمەرگە ئەو ڕۆڵە بە ئەمەگەی خەڵکە کە هەموو داهات و سەرمایەی ژیانی بە سەخاوەتەوە لە خزمەت ئامانجەکانی خەڵک داناوە بێ ئەوەی چاوی لە هیچ حقووق و پاداشێک بێت یا تەنانەت باسی بکات”.
لەم ماوە کورتەدا کە ڕاسان دەستی پێکردووە پشمەرگە قارەمانەکانی حیزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران چەندین و چەند چالاکی گەورە و مەزنیان ئەنجام داوە و بە دوژمنانی گەلی کوردیان سەڵماندووە کە گەلی کورد هێشتا زیندووە و هێشتا چالاک و لە سەر پێیە راستە لەم ماوە دا حیزبی دیموکرات چەن شەهیدی داوە و چەندین ڕۆڵەی بە ئەمەگ و بە جەرگی حیزبەکەی شە هید و گیانیان فیدا کردووە بەڵام وەک دوکتور قاسملوو ئەڵێت : گەلێک ئازادی بوێت دەبێ نەرخی ئەو ئازادیەش بدات. و لە راستی شەهید بوونی کاوەی جەوانمەرد و سەرکەوت سەمەدی و شۆرش مینبەری و هەموو ئەو ڕۆڵە دلێرانە نەرخ و بەهای ئەو ئازادیەیە و بە شانازیەوە زیندوو ڕاگرتنی خەباتی نوێ و شۆڕشەکەمانە.
کۆشتن و لە ناو بردنی چەندین خۆفرۆش و وڵات فرۆش لە ماوەی ڕابردوو دا لاپەڕەیەکی زێڕینی بۆ حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران تۆمار کردووە هەر بۆیە خەڵک متمانەیەکی جوانیان بە حیزبی دیمۆکرات هێناوەتەوە و خۆفرۆش و چڵکاوخۆرانی رژیمی پەت و سێدارەش خۆیان کۆکردۆتەوە و زیاتر لە جاران ئاگایان لە خۆیانە و ترسی هێزی پێشمەرگە و سەرهەڵدانەوەی شۆڕشی نوێی کوردستان خەونی لێ زڕاندوون و لە لایەکی دیکەش حکوومەتی دیکتاتوری کۆماری سێدارەش بە ڕووخانی ژێرخانی ئابووری زیاتر لە جاران هەست بە مەترسی و ڕووخان ئەکات و توانای بەرەنگاربوونەوەی لە گەڵ هێزەکان نەماوە.
لێرە دا حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران وەکوو حیزبێکی چالاک و پێشڕەو بۆ یەکەمجار دەسپیشخەری کرد لە هەڵگیرسانەوەی مەشخەڵی خەباتی نوێ و هێنانە ئارای خەباتی چەکداری و گەڕانەوەی هێزەکانیان بۆ چیا و دۆڵەکانی کوردستان و بۆ ناو خەڵکی کوردستان لە کاتێک دا که هاوکات حیزبەکانی دیکە باوەڕیان بە خەباتی چەکداری زۆر کەم یان نەمابوو بەڵام بە دەسپێکردنەوەی شوڕش و خۆش بوونی ئاگرەکە خۆیان تێهەڵقورتاندووە و هاتووەنەوە ئارا بۆ ئەوەی لە شوڕش و کاروانەکە بە جێ نەمێنن لێرە دا راستە کوردستان موڵکی تەنیا حیزبێک یان حیزبی دێموکرات نیە و مەیان بۆ هەموو حیزب و لایەنەکان ئاوەڵایە و دێمۆکراسی ڕاستەقینە یانی فرە حیزبی و فرەباوەڕی و با ئەوانیش چالاکی خۆیان بکەن بەڵام با چالاکیەکانیان ئاشکرا و بە بێ چەواشەکاری بێت و دوور لە گرژ و ئاڵۆزی بێت و رووی ڕاستییەکان قەبـووڵ بکەن و بە گژ یەکداچوون و ئاڵۆزی هەموو کات دوژمنی پێ شاد بووە و ئەبێت.
بێ گومان لە گەڵ رووخان و دەرکرانی مەلا و دەست و پێوانەکانی رژیمی کۆماری ئیسلامی کوردستان و پارێزگا کوردنشینەکانی دیکە پێویستیان بە ڕێبەری و هێزێکی ڕێگا نیشاندەر هەیە بۆ بەرگری لە هەر چەشنە مەترسییەک بۆ سەر خاکی کوردستان و خەڵکی کوردستان و لە ماوەی ئەم چەن ساڵە دا حیزبی دیمۆکراتی کوردستانی ئێران ئەزموونێکی جـوان و پڕبایەخی هەڵگرتووە چە لەو کاتانەی کە لە باشووری کوردستان میوان بوون و لە رۆژهەڵات چالاکی سیاسی و تەشکیلاتی یان نواندووە و چە لەم ماوە کورتە دا کە گەڕاوەنەتەوە ناو خەڵک و چالاکی سەربازی و هێزی نیزامی و بیر و ڕای خۆیان هێناوەتەوە ناو دڵی رۆژهەڵات و هاوکات جێگای متمانە و بڕوای خۆیان لە دڵی هەموو خەڵکی کوردستان کردۆتەوە و سەڵماندوویانە کە ئەتوانن ڕێبەری هەر چەشنە چالاکی و شوڕشێکی جەماوەری وە ئەستۆ بگرن و پستگیری لە خەڵک و جەماوەری کوردستان بکەن.
لە ماوەی ئەم چەندین ساڵە دا حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران ئەزموونێکی جوانی لە بەڕێوەبەرایەتی و بەرپرسایەتی کۆکردۆتەوە چە لە باشوور و چە لە وڵاتانی ئەوروپی هەر بۆیە بە دڵنیاییەوە زۆر بە باشی ئەتوانێت پرۆسەی وڵاتپارێزی و ڕاهێنانی هەموو جۆر بەرپرسایەتی بکات و بێ گومان لە ئەزموونی تاڵی باشووریش تەجرۆبەی بە کەڵکیان وەرگرتووە و بەرگری ئەکات لە هەر جۆرە گەندەڵی و سەرلێ شێواوی لە بەڕێوەبردنی داهاتووی نیشتمان و لە لایەک ناسینی کێشە و گرفتەکانی جەماوەر و هەوڵ بۆ چارەسەر کردن و بنەبڕ کردنی ئاڵۆزیەکان بە هاوکاری جەماوەر و خەڵکێک کە باوەڕیان به هێزی خۆیان هەیە و ئەتوانن کێشەکان بە یارمەتی حیزبەکەیان چارەسەر بکەن.
سەفەری ئەم دواییانەی لێپرسراوی گشتی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران بەڕێز هیجری بە خۆشحاڵیەوە دەسکەوتی چاک و پشتیوانی وەزارەتی دەرەوە و چەندین ڕێکخراوی ئەمەریکی لە پشتەوە بووە کە ئەوانەش لە داهاتوو دا دەسکەوتی چاکی ئەبێت و ئاڵۆگۆڕی دیپلۆماتیک لە گەڵ هێزێکی وەکوو ئامریکا هەم لە بواری ئابووری و هەم لە بوارە جیاجیاکانی وڵاتپارێزی و سیاسی و کۆمەڵایەتی و فەرهەنگی ئاکامی باش و پڕبایەخی لێ ئەکەوێتەوە.
Iran: Reveal whereabouts of four Kurdish men
Reveal whereabouts of four Kurdish men
UA: 171/17 Index: MDE 13/6734/2017 Iran Date: 13 July 2017
Four men from Iran’s Kurdish minority have been subjected to enforced disappearance since their arrests on 23 and 24 June. The authorities have refused to provide any information to their families about their fate or whereabouts. The men, who are all related, are at risk of extrajudicial execution, torture, and other human rights violations.
Ramin Hossein Panahi, a member of the Komala armed opposition group, was arrested on 23 June after taking part in armed clashes with Iran’s Revolutionary Guards in the city of Sanandaj, Kurdistan province, northwest Iran. Amnesty International understands that Ramin Hossein Panahi was injured during the clashes. His family has not been informed of his fate or whereabouts but they learned through a local non-official source that, following his arrest, he was initially taken to a hospital for about an hour and then moved to an undisclosed location.
His family is concerned that he will be denied critical medical care for his injuries.
The Iranian authorities often deny prisoners access to adequate medical care, sometimes as an intentional act of cruelty intended to intimidate and punish them, or to extract forced “confessions”.
Hours after Ramin Hossein Panahi’s arrest, the Revolutionary Guards stormed his parents’ house in the village of Qeruchay, near Sanandaj, and arrested his brother, Afshin Hossein Panahi.
They raided the house again on 24 June and arrested three other members of his family: Ahmad Hossein Panahi (brother-in-law); Zobeyr Hossein Panahi(distant relative); and Anvar Hossein Panahi (cousin), who has since been released. Information received by Amnesty International suggests that none of these men had any involvement in the armed clashes.
Since their arrest, the authorities have refused to provide any information to their families about the fate or whereabouts of the three men still detained.
On 10 July, the mother of Ramin Hossein Panahi visited the Ministry of Intelligence office in Sanandaj, where officials said that the Revolutionary Guards were responsible for his case and therefore his arrest and that the Ministry of Intelligence had nothing to do with him. However, the Revolutionary Guards had previously told the family that they had transferred him to the detention of the Ministry of Intelligence so he was no longer their responsibility. The four men still in detention are victims of enforced disappearance, which is a crime under international law, and are at risk of torture and other ill-treatment.
Please write immediately in English, Persian or your own language calling on the Iranian authorities to:
– Immediately reveal the fate and whereabouts of Ramin Hossein Panahi, Afshin Hossein Panahi, Ahmad Hossein Panahi, and Zobeyr Hossein Panahi;
– Release Afshin Hossein Panahi, Ahmad Hossein Panahi, and Zobeyr Hossein Panahi if they have been detained solely because of their family connection with Ramin Hossein Panahi;
– Ensure that all four men are provided with any medical care they may require and are protected from torture and other ill-treatment;
– Ensure that Ramin Hossein Panahi is provided with immediate access to medical care and to an independent lawyer of his choosing and promptly brought before a judge.
PLEASE SEND APPEALS BEFORE 24 AUGUST 2017 TO:
Justice Department of Kurdistan Province
Imam Shafe’i Square
Shahid Shebli Boulevard
Sanandaj
PO Box: 6614786964
Kurdistan Province
Iran
Head of the Judiciary
Ayatollah Sadegh Larijani
c/o Public Relations Office
Number 4, Deadend of 1 Azizi
Above Pasteur Intersection
Vali Asr Street
Tehran, Iran
And copies to:
Advisor to the President for Ethnic and Religious Minorities’ Affairs
Ali Younesi
Office of the Presidency
Pasteur Street, Pasteur Square
Tehran, Iran
Also, send copies to diplomatic representatives accredited to your country.
Please insert local diplomatic addresses below:
Name
Address 1
Address 2
Address 3
Fax: Fax number
Email: Email address
Salutation: Salutation
Please check with your section office if sending appeals after the above date.
Additional Information
The men’s families have reported making strenuous efforts to locate them by visiting various government offices in Sanandaj and Qorveh, and the village of Dehgolan, all in Kurdistan province, but said that officials refused to disclose their fate or whereabouts. Instead, officials have directed threats and insults at them, describing their loved ones as “terrorists”.
Amnesty International understands that the arrests of Ramin Hossein Panahi, Afshin Hossein Panahi, Anvar Hossein Panahi, Ahmad Hossein Panahi, and Zobeyr Hossein Panahi were carried out in a violent manner. According to accounts from Ramin Hossein Panahi’s family, armed Revolutionary Guards wearing black masks broke down the front door of their family house on 24 June and beat the men, as well as Ramin Hossein Panahi’s sister and elderly father. They also warned them against holding gatherings or giving media interviews.
In addition to Ramin Hossein Panahi, three other men affiliated with the armed Kurdish opposition group Komala were involved in the exchange of gunfire on 23 June 2017. They included Sabah Hossein Panahi, Hamed Seyf Panahi and Behzad Nouri. Ramin Hossein Panahi was injured and subsequently arrested while the latter three were shot dead. The exchange of gunfire apparently started at a Revolutionary Guards checkpoint after the men were identified while traveling in a car and did not heed a call to stop. The authorities have refused to return the dead bodies of the three men to their families for burials and warned the families against holding memorial gatherings. Komala has claimed that six members of the Revolutionary Guards were also killed during the clashes but the Revolutionary Guards did not acknowledge any casualties in the official statement they issued on 23 June. Komala is an armed Kurdish opposition group which has been engaged in armed activities against the Islamic Republic of Iran since the 1980s.
Kurds are one of Iran’s disadvantaged ethnic minorities and face entrenched discrimination that curtails their access to employment, adequate housing and the exercise of their cultural, economic, civil and political rights. Continued economic neglect of provinces populated by Kurds, which include Kurdistan, Kermanshah and parts of West Azerbaijan, have further entrenched poverty and marginalization. Politically, Iran’s Kurdish minority have criticized the centralization of political life in Iran and the absence of any measures to introduce any form of minority self-government.
International law absolutely prohibits enforced disappearances and specifies that no exceptional circumstances whatsoever may be invoked as justification. Enforced disappearances are particularly cruel human rights violations. Individuals are cut off from the outside world, left knowing that their loved ones have no idea where they are or whether they are dead or alive. They are placed outside of the protection of the law and denied their right to legal representation or a fair trial. Treaty bodies, human rights courts and other human rights bodies have repeatedly found that enforced disappearances also violate the right to liberty and security of the person, the right not to be subjected to torture or other ill-treatment, the right to remedy, and the right to life. An enforced disappearance is also a “continuing crime”, which takes place so long as the disappeared person remains missing and information about his or her fate or whereabouts has not been provided by the state. Enforced disappearances also have a profound effect on the family members and friends of the disappeared individuals who are sometimes forced to anxiously wait years before they find out if their loved one is alive or dead.
Name: Ramin Hossein Panahi, Afshin Hossein Panahi, Ahmad Hossein Panahi, Zobeyr Hossein Panahi
Gender m/f: All male
UA: 171/17 Index: MDE 13/6734/2017 Issue Date: 13 July 2017
The Urgent Action is available on the Amnesty International website at the following link: https://www.amnesty.org/en/documents/MDE13/6734/2017/en/
Dr. Azad Moradian : Establishing a Kurdish State Will Shake the Balance in the Region
The Kurdistan Voice: As you know, one of the most disputed political topics in the Middle East is the independence referendum of Kurdistan, which will be held within the next three months. Until now, Iran has opposed the referendum more than Baghdad or even Ankara. Is Iran afraid of an independent Kurdistan because it is likely to become a catalyst for the Kurds of Iran?
Dr. Moradian: An independent Kurdish state, regardless of size, is a direct threat to Iranian political hegemony and the regional power of the Middle East.
Essentially, the long-term strategic goal of Iran is to create a Shiite block, or as they call it, a Shiite Crescent and claim the territorial and ideological leadership of the Shiite world.
The removal of Saddam Hussein created the space for the Iranian regime to further spread their influence in the region.
In Lebanon and in part of Yemen, Iran has already been able to establish their dominance and have widespread Shiite support. All of Iranian’s efforts in Syria are towards this same end.
While Iran has been involved in Syria since the beginning of the conflict, they became physically engaged in 2014 to preserve the power of an Alawite Shiite regime. The territorial integrity of Iraq and Syria and the preservation of the ruling powers in these countries is of paramount importance to Iran. Therefore, anything that threatens this plan is something Iran will vehemently oppose. Kurds are situated, physically and politically, in direct opposition to this plan. Kurds are also positioned to oppose Recep Tayyip Erdoğan’s ambitions to reestablish an Ottoman Sunni Crescent (please see Question 3 for more on this topic).
Establishing a Kurdish state will shake the balance in the region, as it does not reinforce the larger geopolitical visions of Iran and/or Turkey.
Furthermore, while the situations of Kurds in Iran, Iraq, Syria, and Turkey are different, there is cross-border influence and exchange. The formation of a Kurdish state in any one of these regions can catalyze Kurds in other regions.
Iranian Kurds established the first Kurdish state (The Republic of Mahabad 1946), so the history is there for people to be moved into action by what happens in Iraqi Kurdistan. There is a great deal of movement between Kurds in Iraq and Iran; therefore, we cannot minimize the power of the independence referendum in revitalizing resistance in other regions of Kurdistan.
Anytime we discuss Middle East politics, we must touch on the economic impact of regional changes. Iran, in part because of their position in OPEC, has a key economic role. An independent Kurdistan with their rich oil reserves will become a dominant voice regarding what happens to oil exports. Iran does not want to share this power. While Iran is afraid of a future state of Kurdistan threatening internal affair, the issue is more complex than that. Iran opposes the referendum because a Kurdish state threats Iranian political, economic, and ideological dominance in all aspects.
On the ideological front, Iran does not want to have a secular democratic state at its borders. Despite all of the internal party issues in Iraqi Kurdistan, the system can still be an antidote to Iranian theocracy. This would create tension within Iran, not just in the Kurdish region of Iran, as it can inspire the Iranian democracy seeking movement.
For example, the stance that Iraqi Kurdistan has towards women, religious tolerance, political pluralism and open media can all have an impact on Iran’s civic engagement.
The Kurdish region, in the past 20 years, has shown a much more progressive stance towards human rights issues. Travel and intellectual exchange between the two countries could threaten the Iranian regime’s ability to maintain a dictatorship and subdue resistance and activism. Religious tolerance and women’s issues are especially key.
The Kurdistan Voice: The former U.S. president, George Bush had an unsuccessful Great Middle-East plan for the democratization of the region. Is it possible that the Trumps’ administration pursues a similar plan to strengthen the U.S. power and reduce Russia’s influence in the region?
Dr. Moradian: Let me begin by distinguishing between Bush’s foreign policy towards the Middle East and that of Trump.
The two are actually different, at least in terms of messaging. Both Sr. Bush and Jr. Bush had the slogan of destroying dictatorship and establishing democracy in the region as their stated reasons for getting involved in the Middle East.
This was the case in the early 90’s with Bush Sr. and was also the case with Bush Jr. Trump says: “America First” and states that he is there for reestablishing America’s dominance, politically, economically and ideologically. Establishing democracy does not appear to be part of the plan.
On the surface, we might think that Bush’s vision of destroying dictatorship and establishing western style democracy is a worthy cause. The reality is not exactly as noble. First of all, establishing democracy was never clearly defined or classified. There was also no clear plan of how this was going to happen. For example, Bush failed to help foster a clear alternative that would fill the void left behind after the toppling of dictatorship. Furthermore, power was not properly divvied up between all the stakeholders on the ground.
The project was left completely unfinished. In part, as a result of this, the region has been plagued by the horrors of ISIS. The human, economic, and cultural costs have been enormous.
Bush Sr. and Bush Jr. succeeded in toppling dictators but then the region was abandoned to deal with the cascading consequences of war and instability. Whether Trump’s foreign policy is going to work better remains to be seen. Time will tell. So far there is no clear vision in mind.
The Bush administration, as well as Obama’s, were committed to the one Iraq, one Syria policy and were not interested in supporting the Kurdish quest for self-determination. They saw the continuation of Iraq as well as Syria (as an intact country) as a priority. At the same time, they did not have a plan of how to support the type of political system that would lead to democracy. Territorial integrity was chosen over the well-being of people. The cost has been great suffering and further instability. This policy has had a devastating impact on Kurds and has been one of the biggest blows to Kurdish interests.
While America has relied on Kurds to neutralize extremism and give tactical and military support to American troops, it has in turn, refused to support Kurds in their political ambitions.
We don’t yet know if the Trump administration is going to continue this policy or move in a different direction. The Trump administration has supported Kurds in Syria militarily but there is so far no indication that things will be different politically.
When it comes to Russia, the issue is even more complex. While Russia appears to want to reestablish its former Soviet supremacy in the world, it is entangled in more pressing concerns closer its own borders, such as in Ukraine and Georgia.
Russia is a strong player militarily but economically it is on the same level as a country like Italy. It, therefore, does not have the leverage to continue taking a strong stance in the Middle East. The most it can hope for is to recreate the balance of power between east and west that the old Soviet once had.
Trump’s policy towards Russia has been to sit down with Russia and negotiate while making sure Russia does not have a leadership role in the world. In this regard, Trump’s policy is a conservative American stance and not a new one but it is a deviation from Obama.
Trump administration is interested in U.S. global dominance and not in power sharing. By helping Russia economically, it is likely that Russia will want to trade its influence in Syria and Iran for more dominance in the Eastern block and for more financial opportunities.
The Kurdistan Voice: It seems Turkey faces a dilemma between the United States and Russia concern to its regional policy and has been the failure to gain its strategic goals, especially in Syria as the United States has sent military equipment to the Kurdish forces of the People’s Protect Union without getting attention to the Ankara’s threats.
How is the Turkey’s policy in the region explainable?
Dr. Moradian: Before the year 2003 when AKP (Justice and Development Party) came to power, Turkey’s main goals in the region were twofold:
One, it wanted to self-preserve through a strong nationalism. Its policies were geared towards fostering a secular nationalistic state. It did not expend energy and resources on expansionist policies.
Two, it wanted to become a strong economic force. It did so by being a key NATO member. It was able to do just that as it had the largest border with the East. Turkey was seen as the bridge between the East and West. It was able to gain tremendously on the economic front. For 44 years, Turkey benefited financially from the Truman Doctrine, of aid to countries that were moving away from Communism towards Democracy.
In an effort to control Communism, Turkey profited financially and politically.
The Turkish military was the guardian of this secular nationalistic state. Kurds, or anyone else, that threatened this vision were brutally repressed and slaughtered. The war against Kurds helped strengthen the Turkish state by giving the army a constant enemy. Turkey was the beneficiary of the Cold War but needed a new direction after the fall of the Soviet Union.
Understanding the recent history of Turkish foreign policy requires understanding Ahmet Davutoğlu doctrine and philosophy. He is the theoretical founder of the direction Turkey took after the fall of the Soviet Union. From 2002-2009 he had an advisory role and from 2009-2014 he was the foreign minister of Turkey and then became Prime Minister from 2014-2016.
Ahmet Davutoğlu’s philosophy was to move Turkey towards a regional power by emphasizing pan-Islamism and neo-Ottomanism. The direction of its foreign policy moved towards an expansionist one. An Islamist Pan-Turkish vision replaced secular nationalism.
Recep Tayyip Erdoğan introduced laws that challenged secularism. He also started to bring forward Islamist ideology in its internal and foreign policy. It began meddling in regional affairs. For example, it became embroidered in a conflict with Israel in support of Hamas. It took positions on Afghanistan and then even more so in Syria. It supported Chechens against Russia.
Initially, Ahmet Davutoğlu attempted to minimize conflict with its neighbors by becoming closer to Iran, Greece, Armenia, Iraq, and Syria. He believed that he could have more influence in the region by neutralizing tensions. This was positive for Turkey. During the time Iran was internationally sanctioned, Turkey was able to go around these sanctions and benefit economically.
Ahmet Davutoğlu was also interested in a peace process with the PKK in order to;
1) Bring Turkey closer to joining the European Union,
2) Minimize tensions internally
3) Reduce the role of the army, which was traditionally the guardian of secular nationalism and not pan-Islamist.
Ultimately, Ahmet Davutoğlu’s vision was a failed one. The peace process with the PKK did not move forward in part because the army and Recep Tayyip Erdoğan itself had no interest in following through.
Furthermore, by the early 2012’s it was clear that Recep Tayyip Erdoğan saw himself as an Islamic leader. It drew further and further away from Europe. Joining the European Union was no longer at the forefront of Turkish national interests. The first confrontations with the west came when the U.S first invaded Iraq. Turkey initially resisted the war by not allowing the U.S military to use its bases. Furthermore, in the conflict between Gaza and Israel, it took the side of Gaza. Ahmet Davutoğl’s philosophy was clashing with the West.
Ahmet Davutoğl then supported Muslim Brotherhood and in this way wanted to penetrate in the Arab region’s internal affairs. Turkey took up a leading role in the Arab Spring. It had a proactive foreign policy at the time. It would actively pursue opportunities to expand its power.
Turkey wanted to position itself as a model for the Middle East: an Islamic country that was (at least on the surface) democratic. However, Arab Spring was too large of a conflict for Turkey to be able to control.
With the fall of the Muslim Brotherhood, Turkey’s role also diminished. It was not able to hold on to any power in Libya or Egypt. It became further entangled in the conflict in Syria.
The Syrian uprising and civil war were another places that Turkey attempted to have great influence. In fact, Turkey’s role in the creation and expansion of ISIS is documented but needs further scrutiny. Turkey appears to have used ISIS, as well as the refugee crisis, as a way to further hurt the Kurds and expand its powers in the region. However, with the defeat of ISIS, Turkey’s role has been further questioned. Despite the evidence, the West has yet to directly hold Turkey responsible for aiding ISIS; however, the West no longer sees Turkey as a model for the region.
By 2016, as a result of Ahmet Davutoğl’s failures to establish the type of regional dominance it set out to do, he was forced out of the political arena.
Turkey today is forced into a reactive strategy, rather than proactive position. It is at odds with its neighbors and internally unstable and more polarized than ever.
————-+++++————
Dr. Azad Moradian, a Kurdish- American Politician was born in Iranian Kurdistan (Eastern Kurdistan). Dr. Moradian specializes in Kurdish and Iranian politics. His articles are regularly published in several media outlets and magazines. He gives regular political comments on radio and TV broadcasts. He also analyzed Kurdish politics and internal fratricide between political factions, and its dire consequences.
Dr. Moradian is Chair of Kurdish American Committee for Democracy and Human right in Iran, and co-founder of Voice of Kurdish-American Radio for Democracy, Peace, and Freedom.
Dr. Moradian is a former member of the board of directors of Kurdish National Congress of North America.
بەیاننامەی کۆتایی کۆبوونەوەی هاوبەشی لایەنە سیاسییەکانی کوردستان یەکدەنگ و یەکگرتوو کردەوەی تیرۆریستی مەحکووم دەکەین
بەیاننامەی کۆتایی کۆبوونەوەی هاوبەشی لایەنە سیاسییەکانی کوردستان یەکدەنگ و یەکگرتوو کردەوەی تیرۆریستی مەحکووم دەکەین
سه رچاوه : كوردستان و كورد
ئێمە نوێنەرانی نزیک بە ٣٠حیزب و ڕێکخراوی سیاسیی بەشە جۆراوجۆرەکانی کوردستان ئەمڕۆ یەکشەمە ٢٥ی دیسەمبری ٢٠١٦ بە یەکەوە لە شوێنی تەقینەوە تیرۆریستییەکەی شەوی ١ی بەفرانباری ئەمساڵ(٢١ی دیسەمبری ٢٠١٦) لە قەڵای دیموکرات(بارەگای سەرەکیی حیزبی دیموکراتی کوردستان) لە نزیک شاری کۆیە، کۆ بووینەوە.
ئەو تاوانە تیرۆریستییە کە شەهید بوونی ٥ پێشمەرگەی دیموکرات و دوو پۆلیسی ئاسایش و برینداربوونی ژمارەیەکی دیکەی لێ کەوتەوە، بەشدارانی مەراسمێکی کردبوو بە ئامانج کە بە بۆنەی ٨٦ ساڵەی لە دایکبوونی د.قاسملووی شەهید پێک هاتبوو. ئاشکرایە ئەگەر تیرۆریستان بیانتوانیبا بۆمبەکانیان بگەیەننە نێو شوێنی مەراسمەکە بە دڵنیاییەوە کارەساتێکی زۆر گەورەتریان دەخوڵقاند.
هەر یەک لە ئێمە حیزبو لایەنە سیاسییەکانی بەشدار لەم کۆبوونەوەیە، پێشتر جیا جیا ئەم تاوانەمان بە توندی مەحکووم کردوە و هاوخەمیی خۆمان لە گەڵ بنەمالەی قوربانییەکان و حیزبی دیموکراتی کوردستان راگەیاندوە. ئەمڕۆش هەموومان یەکدەنگ و بە یەکەوە بۆ جارێکی دیکە ئەم کردەوە تیرۆریستیە مەحکووم دەکەینەوە و لە گەڵ بنەماڵەی قوربانیان ، دیموکراتەکان ولایەنە سیاسییەکانی ڕۆژهەلات، هاوخەمیی خۆمان دووپات دەکەینەوە.
ئەمە یەکەم جار نیە دەستی ڕەشی تیرۆر، لە هەرێمی کوردستان گیانی تێکۆشەرانی کوردی ڕۆژهەڵات دەستێنێ. لە نەوەدەکانی سەدەی ٢٠ دا بە داخەوە سەدان کادرو پێشمەرگەو ئەندامو لایەنگری حیزبەکانی ڕۆژهەڵاتو بنەمالەکانیان لە باشووری کوردستان بوون بە قوربانیی پیلانە تیرۆریستییەکانی کۆماری ئیسلامیی ئێران. هەر لەم یەک دوو ساڵەی دواییشدا چەند پیلانی تیرۆریستی لە دژی بنکەکانو تێکۆشەرانی ژمارەیەک لەو حیزبانە پووچەڵ کراونەوە کە لە کاتی خۆیدا لە ڕێگای ڕاگەیەنە گشتییەکانەوە هەواڵەکەیان بڵاو بۆوە.
ئێمە نیگەرانین کە تاوانی تیرۆریستیی شەوی ١ی بەفرانبارو پیلانە پووچەڵ بۆوەکانی پێشتر، سەرەتایەک بێ بۆ ئەوەی جارێکی دیکە هەرێمی کوردستان ببێتەوە بە مەیدانی پیلان و هەڕەشە و کردەوەی تیرۆریستیی لە دژی لایەنە سیاسییە خەباتکارەکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان. لە کاتێك دا نەتەوەکەمان لەباشوور و خۆراوای کوردستان لە گەڵ تێرۆریزم لە شەڕێکی بەرین دایە و قوربانیی گەورە پێشکەش دەکاو، هەر لەم سۆنگەیەشەوە ڕێز و ئیعتیبارێکی جیهانیی وەدەست هێناوە، چۆن دەتوانین ڕێگە بدەین ڕۆڵەکانی بەشێکی دیکەی کوردستان لە سەر خاکی هەرێم ببن بە ئامانجی تیرۆر؟ هەر دەوڵەت و لایەنێک لە ژێر هەر ناوێكدا دەست بۆ تێرۆر و ڕەشەکوژی ببا مەحکوومە. هەر بۆیە جگە لەوەی هەر یەک لە ئێمە لە سیاسەت و تێکۆشانی خۆمان دا دژی دەوەستینەوە، بە ئەرکی حکوومەتی هەرێم و سەرجەم دەزگا پێوەندیدارەکانیشی دەزانین ڕێگر بێت لە بەڕێوەچوونی هەرەشە و پیلانی تێرۆریستی لە دژی لایەنە سیاسییەکانی پارچەکانی دیکەی کوردستان کە لە هەرێمی کوردستان، گیرساونەوە. هەر وەها سەرنجی هاوپەیمانەتیی نێودەوڵەتی دژی تیرۆر بۆ لای تێرۆریزمی دەوڵەتی لە ناوچەکە بەرامبەر هێز و لایەنە خەباتکارەکانی بەشە جۆراوجۆرەکانی کوردستان ڕادەکێشین و پیویستی و گرنگیی بەربەرەکانی لە گەڵ ئەم جۆرە لە تیرۆریزمیان وەبیر دێنینەوە.
وێڕای مەحکوومکردنی شەڕو لەشکرکێشی، تیرۆر و سەرکوت و تۆقاندن لە لایەن دەوڵەتانی ناوچە لە ڕووبەڕووبوونەوە لە گەڵ پرسی کورد دا، بە قووڵی باوەڕمان بەوە هەیە کە خەباتی گەلی کورد و هێزە سیاسییەکانی لە ڕۆژهەڵات و هەر پارچەیەکی دیکەی کوردستان، بە شەڕ و سەرکوت و تیرۆر لە نێو ناچێ. لە کاتێکدا لە سەر پشتیوانیمان لە خەباتی ڕەوای نەتەوەکەمان بۆ مافە ڕەواکانی لە هەموو بەشەکانی کوردستان پێ دادەگرینەوە، داوامان ئەوەیە سەرجەم لایەنە سیاسییەکانی کوردستانو ڕۆڵەکانی نەتەوەکەمان لە نێوخۆی کوردستان و لە دەرەوەی وڵات، کەمپەین وچالاکیی هاوبەش لە دژایەتی لە گەڵ سیاسەت و بەرنامەو پیلانی تیرۆریستیدا وەڕێ بخەن.
کۆبوونەوەی هاوبەشی نزیکەی ٣٠حیزبو لایەنی سیاسیی هەر چوار بەشی کوردستان
٢٥/١٢/٢٠١٦
لیستی لایەنەکانی بەشدار لە کۆبوونەوەی هاوبەشي حیزبە کوردستانییەکانی هەر چوار بەشی کوردستان
بۆ مەحکوومکردنی کردەوەی تیرۆریستی
٢٥ی دیسامبری٢٠١٦ – کۆیە
ناوەکان بە پێی تەرتیبی ئەلفوبێ:
بزووتنەوەی دێموکراتیکی گەلی کوردستان
بزووتنەوەی رزگاریی دێموکراتی کوردستان
پارتی پێشکەوتنخوازی کورد لە سووریە
پارتی دێموکراتی نیشتمانیی کورد لە سووریە
پارتی دیموکراتی کوردستان
پارتی دێموکراتیکی گەلان (هەدەپە)
پارتی کرێکاران و رەنجدەرانی کوردستان
پارتی ئازادی کوردستان
پارتی یەکیەتی دیموکرات ( پەیەدە)
پارتی یەکیەتی دێموکراتی کورد لە سووریە
یەکیەتیی دیموکراتی کوردستان
حیزبی پێشکەوتنخوازی کوردی سووریە
حیزبی دیموکراتی کوردستان
حیزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران
حیزبی زەحمەتکێشانی کوردستان
حیزبی شیوعیی کوردستان
حیزبی یەکیەتیی کورد لە سووریە
ڕەوتی سوسیالیستی کۆمەڵە
سازمانی خەباتی کوردستانی ئێران
کۆما جڤاکێن کوردستان(کەجەکە)
کۆمەڵەی زەحمەتکێشانی کوردستان
کۆمەڵەی شۆڕشگێری زەحمەتکێشانی کوردستان
کۆنگرەی نەتەوەیی کوردستان
یەکگرتووی ئیسلامیی کوردستان
یەکیەتیی نەتەوەیی دێموکراتیکی کوردستان
ئەنجوومەنی نیشتمانیی كورد لە سووریا (ئەنەکەسە)
سه رچاوه: http://www.kurdistanukurd.com/?p=15830
IRAN: FURTHER INFORMATION: YOUTH ARRESTED IN HIS TEENS AT RISK OF EXECUTION: HIMAN URAMINEJAD
URGENT ACTION: YOUTH ARRESTED IN HIS TEENS AT RISK OF EXECUTION
Himan Uraminejad has been warned by prison officials that he is at risk of execution as Iran’s Head of Judiciary has approved the implementation of his death sentence. He has been on death row since 2012 for a crime committed when he was 17 years old.
Himan Uraminejad has been warned by prison officials that he is at risk of execution as Iran’s Head of Judiciary has approved the implementation of his death sentence. He has been on death row since 2012 for a crime committed when he was 17 years old.
Amnesty International has learnt on 21 November that Himan Uraminejad, aged 22, was informed by prison officials on 6 October that the Head of Judiciary had approved the implementation of his death sentence and his family should intensify their efforts to seek a pardon from the family of the deceased because his execution could be carried out at any moment. He was sentenced to death in August 2012 after a criminal court in Kurdistan Province convicted him of murder over the fatal stabbing of a boy during a group fight. He was 17 years old at the time of the crime. In September 2014, the Supreme Court quashed his death sentence and granted him a retrial, based on new juvenile sentencing provisions in Iran’s 2013 Islamic Penal Code. In June 2015, however, he was sentenced to death again. The criminal court presiding over his retrial referred to an official medical opinion that found “no evidence of a disorder at the time of the crime that would remove criminal liability”. The court also referred to Himan Uraminejad’s statements that he had no “mental illness or history of hospitalization” and understood killing someone was “religiously forbidden” (haram). The Supreme Court upheld the death sentence in November 2015 and rejected a subsequent request for retrial.
Himan Uraminejad was sentenced after a grossly unfair trial that relied on evidence obtained through torture. He was arrested on 22 April 2012 when he was 17 years old. He was subsequently transferred to an undisclosed detention centre where he was held for 20 days, without access to his family and lawyer. He has said that during this period, he was tortured, including by repeated beatings that left scars and bruises all over his face and body, and suspension from the ceiling by a rope tied to his feet. He has said that police also raped him with an object shaped like an egg, threatened to cut off his testicles and walked over his body with boots. Himan Uraminejad’s trial was held before an adult court, without special juvenile justice protections. The court ordered no investigation into his allegations of torture.
Please write immediately in English, Persian, Arabic, French and Spanish or your own language:
- Urging the Iranian authorities to halt any plans to execute Himan Uraminejad, and commute his death sentence without delay;
- Urging them to ensure that his conviction is quashed and that he is granted a fair retrial in accordance with the principles of juvenile justice, in particular ensuring that no statements obtained through torture and other ill- treatment are admitted as evidence;
- Urging them to ensure his allegations of torture are investigated and those responsible are brought to justice;
- Immediately establish an official moratorium on executions with a view to abolishing the death
Please send your appeals to the care of Iranian embassies in your country, listed below. If there is no Iranian embassy in your country, please mail the letter to the Permanent Mission of the Islamic Republic of Iran to the United Nations, 622 Third Avenue, 34th Floor, New York, NY 10017, United States. Please insert local diplomatic addresses below:
Name Address 1 Address 2 Address 3 Fax Fax number Email Email address Salutation Salutation
Please check with your section office if sending appeals after the above date. This is the first update of UA 72/16. Further information: https://www.amnesty.org/en/documents/mde13/3722/2016/en/
URGENT ACTION: YOUTH ARRESTED IN HIS TEENS AT RISK OF EXECUTION
ADDITIONAL INFORMATION
The minimum age of criminal responsibility in Iran is set at nine lunar years for girls and 15 lunar years for boys. From this age, a child who is convicted of murder or crimes that fall in the category of hodud (offences that carry inalterable punishments prescribed by Shari’a law) is generally convicted and sentenced in the same way as an adult. However, since the adoption of the 2013 Islamic Penal Code, judges have been given discretion not to sentence juvenile offenders to death if they determine that juvenile offenders did not understand the nature of the crime or its consequences, or their “mental maturity” is in doubt.
The criteria for assessing “mental growth and maturity” are unclear and arbitrary. As illustrated by the case of Himan Uraminejad, judges often conflate the issue of lesser culpability of juveniles because of their lack of maturity with the diminished responsibility of people with mental illness, concluding that the juvenile offender was not “afflicted with insanity” or was “in a healthy mental state”, and therefore deserved the death penalty. Sometimes, judges focus exclusively on whether the juvenile could tell that it is wrong to kill a human being, and disregard interdisciplinary social science studies on the relationship between adolescence and crime, including neuroscientific findings on brain maturity, which have informed juvenile justice principles considering juveniles less culpable than adults due to their developmental immaturity and cognitive limitations (see Growing up on death row: The death penalty and juvenile offenders in Iran, https://www.amnesty.org/en/documents/mde13/3112/2016/en/).
As a state party to the Convention on the Rights of the Child (CRC), Iran is legally obliged to treat everyone under the age of 18 as a child. This is different from the minimum age of criminal responsibility, which is the age below which children are deemed not to have the capacity to break the law. This age varies between countries, but it must be no lower than 12 years, according to the UN Committee on the Rights of the Child. People who have broken the law who are above the minimum age of criminal responsibility, but under 18, may be considered criminally responsible, prosecuted, tried and punished. However, they should never be subjected to the death penalty or life imprisonment without the possibility of release.
The UN Committee on the Rights of the Child reviewed Iran’s implementation of the CRC in January 2016. The Committee’s Concluding Observations expressed “serious concern” that the exemption of juvenile offenders from the death penalty is “under full discretion of judges who are allowed, but not mandated to seek forensic expert opinion and that several persons have been resentenced to death following such retrials”. Beside Himan Uraminejad, Amnesty International is aware of several other cases, including Salar Shadizadi, Hamid Ahmadi and Sajad Sanjari, who have been retried, found to have sufficient “mental maturity” at the time of the crime and sentenced to death again. Amnesty International is also aware of at least 15 juvenile offenders who have been sentenced to death for the first time since the adoption of the 2013 Islamic Penal Code.
Amnesty International has recorded at least 75 executions of juvenile offenders between 2005 and 2016, including two in 2016. One of them was Hassan Afshar, who was hanged in July. Iran’s lack of transparency on its use of the death penalty means that the total number of executions of juvenile offenders could be much higher. According to a UN report issued in 2014, at least 160 juvenile offenders are now on death row. Amnesty International has been able to identify the names of 78 of these juvenile offenders. Some of them have been on death row for over a decade and are either unaware of their right to seek a retrial based on the new provisions of the 2013 Islamic Penal Code or do not have the means to retain a lawyer to seek it for them.
The Head of the Judiciary must provide a type of approval known as estizan in all cases where the death penalty has been imposed under the Islamic principle of “retribution-in-kind” (qesas) before the sentence can be implemented.
Name: Himan Uraminejad Gender m/f: m
Further information on
زنجیرە وتووێژێك لەگەڵ١٢حيزب و لایەنی سیاسیی ڕۆژهەڵاتی كوردستان: كۆمەڵەی زەحمەتكێشانی كوردستان
زنجیرە وتووێژێك لەگەڵ١٢حيزب و لایەنی سیاسیی ڕۆژهەڵاتی كوردستانبه شى حه وتم :كۆمەڵەی زەحمەتكێشانی كوردستان عومەر ئیلخانیزادە سكرتێری كۆمەڵەی زەحمەتكێشانی كوردستانپيشه كى: ئاماده كارى و سه رپه ره شتى وتوويژه كان: سالار حیسامی ڕادیۆ دەنگی كوردستان لە ئەمریكا، زنجیرە وتووێژێكی لەگەڵ دوازدە حيزب و لایەنی سیاسیی ڕۆژهەڵاتی كوردستان لەبارەی رەوتی گۆڕانكارییەكان لەڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و هاوكێشە سیاسییەكانی ناوچەكەو جیهان و كاردانەوەیان لەسەر ئێران، هەروەها سەرهەڵدانەوەی خەباتی چەكداری لە رۆژهەڵاتی كوردستان و پێگەی كورد لە هەنگاونانی بەرەو سەربەخۆیی و چەند تەوەرێكی دیكە ئەنجام داوە، كە لەماڵپەڕی ڕادیۆ دەنگی كوردستان لەئەمریكا، (بەڕەچاوكردنی پێوەری بێلایەنی پیشەیی) بەپێی پیتی(ئەلف بێ)ی ناوی حيزبە بەشداربووەكان بڵاودەكرێنەوە، هەر لایەنێكیش دواتر وەڵامی پرسیارەكان بداتەوە، هەر لە ریزی ئەو زنجیرە وتووێژەدا دادەنرێ. پێویستە خوێنەرانی بەڕێز ئاگادار بكەینەوە كە ئەم زنجیرە وتووێژە لەپێش بەڕێوەچوونی شەشەمین دیداری ئەنیستیتوتی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بۆ توێژینەوە(مێری) لەهەولێر ئەنجام دراوەو ئەو لایەنانەش كە لەو پانێلانەدا بەشدار نەبوون، لەم زنجیرە وتووێژەدا بەشدار كراون. بێگومان ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست لەدۆخێکی ئاڵۆزو پڕكێشەی ئەوتۆدایە كە ئەگەری گۆڕانکاری لەئایندەی ناوچەكەدا پتربووە، ئەوەش نكۆڵی لێ ناكرێ كە ملمڵانێی ناڕەوای ئایینی و مەزهەبی بووەتە هۆی پەرەسەندنی توندڕەوەی و تیرۆریزم، بەجۆرێك كە دەرگای بۆ دەستوەردانی دەرەكی لەئاستی وڵاتانی ناوچەیی و زلهێزانی جیهاندا كردووەتەوە، كوردیش لەو گۆڕانكارییانەدا پشكی شێری بەردەكەوێ. بۆیە بەلەبەرچاوگرتنی هەوڵدان بۆ یەكڕیزی لەپێناوی بەرژەوەندیی باڵای نەتەوەیی، تەوەری سەرەكیی وتووێژەكانمان لەبارەی زەروورەتی پێكهێنانی ب هیوادارین ئەركی خۆمان وەك میدیاكاری بێلایەن بەباشی جێبەجێ كردبێ. ریزبەندیی بەشداربووانی بەڕێز: ١- بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان
عومەر ئیلخانیزادە سكرتێری كۆمەڵەی زەحمەتكێشانی كوردستاندیمانە: سالار حیسامی * پرسیاری یەكەممان با ئەوە بێت، ماوەیەكە لە رۆژهەڵاتی كوردستان خەباتی چەكداری سەری هەڵداوەتەوە و ئەو شێوازی خەباتەش لەم دۆخەدا كە رۆژهەڵاتی ناوین بەرەو گۆڕانكاریى ژیوپۆلۆتیكی هەنگاو هەڵدەگرێ، خوێندنەوەى جیاوازی بۆ دەكرێت. هەڵوێستی كۆمەڵەی زەحمەتكێشانی كوردستان لەو بارەیەوە چییە؟ ** بەر لە هەموو شتێك دەبێ ئەوەتان عەرز بكەم كە خەباتی چەكداری و ئەلتەرناتیڤی چەكداری لە ڕۆژهەڵاتی كوردستان نەبڕاوە و هیچ حزبێكی ڕۆژهەڵاتی كوردستان ئەو خەباتەی رەدنەكردووەتەوە. ئێمە دەورانێك شكستی نیزامیمان خوارد، پشت جەبهەمان نەما، ئەوكات بە هۆی ڕاوەستانی شەڕی عێراق و ئێران و ئەنفالەكانی كورد لە باشووری كوردستان و زۆر فاكتەری دیكە و بۆ ئەوەی لە ناو خاكی كوردستانی عێراق بارەگا و جێگە و ڕێگەی پێشمەرگەمان بمێنێتەوە، دواتريش لە بەر بەرژەوەندییەكانی هەرێمی كوردستان، ئێمە زۆر بە وشیارییەوە كارمان كردووە و نەمانویست بارگرانییەكی زۆرتر بخەینە سەر ئەو هەرێمە تازەپێگرتووە. بەڵام ئەوەی كە هەیە نابینم حزبەكانی ڕۆژهەڵاتی كوردستان دژایەتی خەباتی چەكدارییان كردبێ، لە سەر شێواز و چۆنیەتییەكەیەتی كە ئێمە دەبێ ڕێكبكەوین. بەر لە هەموو شتێك هیچ خەباتێكی چەكداری بە بێ خەباتی سیاسی ناتوانێ سەركەوتوو بێ. ئێمە دەبێ كارێك بكەین كە هەماهەنگیی زیاتر هەبێ لە نێوان حزبەكانی ڕۆژهەڵاتی كوردستان و بە جۆرێك ئامادەكاری بكەین بۆ ئەو دەورەیە كە هەم خەسار و گرفتمان كەمتر بێ، هەم بتوانین كارێكی بەردەوام دەست پێ بكەین. ئێمە لەم بابەتەوە تێبینییەكەمان ئەوەیە كە پێویستە ئامادەكاریی زۆرتر، هەماهەنگیی گشتی، تەزمینی كارێكی بەردەوام و پێكەوەلكاندنی خەباتی سیاسی و خەباتی چەكداریمان هەبێ. * بەڵام دەگوترێ هەر لە ناو سەركردایەتی كۆمەڵەی زەحمەتكێشانی كوردستان (وەك شەخس، نەك وەك باڵ) بۆچوونی جیاواز و تەنانەت دژبەر هەیە لە سەر هەڵگیرسانەوەی خەباتی چەكداری لە رۆژهەڵاتی كوردستان، ئەوە تا چەند راستە؟ ** ئەوە هیچ ڕاستییەكی تێدا نییە. كۆمەڵەی زەحمەتكێشانی كوردستان لە ساڵی 2008ـەوە پێداگری لەسەر ئەوە كردووە كە ئێمە دەبێ كارێك بكەین، هێزی پێشمەرگە لە سنوورەكان جێگیر بن و باریش نەبین بە سەر هەرێمی كوردستانەوە، هەموو جارێكیش ئەوەمان وتووە كە ئێمە ئەو لایەنەین كە تەرەفداری ئەوەین ئامادەكاری بكرێ و هێزی پێشمەرگەش مافیەتی كە بەرگری لە وڵاتی خۆی بكا، ئەوەش سیاسەتی حزبی و ئوسووڵی ئێمەیە، نەك هەر لە ئێستا، لە ساڵی 2008ـەوە پێداگریمان لەسەر ئەوە كردووە. لەو دۆخەی ئێستاشدا ئێمە پشتیوانیمان لە حزبی دیموكراتی كوردستانی ئێران لە بەرامبەر كۆماری ئیسلامیدا كردووە، پارەكەش كە حزبی دیموكراتی كوردستان شەهیدی دا، ئێمە پشتیوانیمان كردووە، بەڵام ئێمە بە تەواو و بە كافی نازانین. ئێمە لە ساڵانی 2008، 2009، 2010 و 2011ـەش چالاكیی چەكداریمان كردووە و شەهیدمان بووە، بەڵام هیچ كام لەوانە نەبووەنەتە هۆی ئەوەی كە هێزی پێشمەرگە لەو خەباتە چەكدارییە بەردەوام بێ. دیارە بەربەستی جۆراوجۆرمان لەبەردەمە. ئێمە بڕوامان بە خەباتی چەكداری هەبووە و لە ئێستاشدا دەبێ هەموو لایەنەكان بە هەموو وجوودە ئامادەكاری بۆ بكەین، لە ئیستقراری هێزەكانی پێشمەرگە لە سنوورەكانەوە، هەتا دروستكردنی هێز لە ناوەوە. كۆمەڵەی زەحمەتكێشانی كوردستان، ئەم بەحسەی تیا نییە، كە خەباتی چەكداری بكەین، یا نەیكەین، بەڵام ئێمە سنووری خۆمان هەیە و وتەبێژی فەرمیمان هەیەو هەم من و هەم كاك رەزا كەعبی باسی ئەوەمان كردووە كە پێویستە ئامادەكاری تەواوی بۆ بكرێ. چالاكيی چەكداری كراوە و ڕاگەیاندنی دەرەوەش بە بایەخەوە ڕووماڵی كردووە. هەر ئەوەش كە ئێستا تەلەفزیۆنەكانی كەناڵی ئاسمانی كوردستان 24 و رووداو بە شێوەیەكی پڕۆفیشناڵ هەواڵەكانی ڕۆژهەڵاتی كوردستان بڵاودەكەنەوە، مایەی دڵخۆشییە كە گرنگی بە رووداوەكانی ڕۆژهەڵاتی كوردستان دەدەن. * باسی كەناڵی ئاسمانی كوردستان 24 و رووداو-تان كرد، كە بە شێوەیەكی پڕۆفیشناڵ ڕووماڵی هەواڵەكانی ڕۆژهەڵاتی كوردستان دەكەن، بەڵام ڕایەك هەیە پێداگری لەوە دەكا، كە لە زۆنی سەوز جۆرێك لە سانسۆری هەواڵەكانی رۆژهەڵاتی كوردستان بەدی دەكرێ، چ خوێندنەوەیەكتان بۆ ئەو بابەتە هەیە؟ ** ئەوەی كە چۆنە هەموو خەڵك بۆ خۆیان دەیبینن، بەڵام ئەوەی پێویستە بیڵێین ئەوەیە كە بۆ ڕووماڵكردنی هەواڵەكانی ڕۆژهەڵاتی كوردستان و حزبەكانی ڕۆژهەڵاتی كوردستان سوپاسی كەناڵی ئاسمانی كوردستان 24 و بەتایبەتی ڕووداو دەكەین. * ئەمریكا و وڵاتانی رۆژئاوا دەمێكە دۆسیێ ناوكی، پرسی دیموكراسی و فایل و ڕاپۆرتەكانی مافی مرۆڤ لە دژی كۆماری ئیسلامی ئێران دەجووڵێنن، تا چەند بەوە گەشبینن كە ئەو فشارانە ئەگەری ریفۆرم لەو وڵاتەدا بڕەخسێنێ و ئایا تا ئێستا كاریگەرییەكی ئەرێنی هەبووە؟ ** ئێمە هیچ بڕوایەكمان بەوە نییە كە كۆماری ئیسلامی ئێران دەتوانێ بەرەو ڕیفۆرم بڕوا، يان گۆڕانكاری لە سیاسەتیدا بكرێ و جۆرێ كرانەوەی تێدا دروست بێ، یان بە جۆرێك ڕوو بە دیموكراسی بڕوا. ئەوە لە دەورەی ڕەفسەنجانی و خاتەمی نەكرا، ئەحمەدی نەژادیش نەیكردو مووسەوی و كەرووبی بۆیان نەكرا، رۆحانی-یش بۆی ناكرێ، ئەوە موممكین نییەو تەنیا تەوەهومە. لە دەروەی ئیسڵاحتەڵەبەكان ئەو پرس و هاوكێشانە هەنگاوێك نەچوونە پێشێ، بۆیە ئێمە هیچ هیوایەك لەسەر ئەوە هەڵناچنین، بەتایبەتی بەرانبەر بە پرسی كورد، هەڵچنینی دیواری لەو جۆرە تەنیا هێشتنەوەی خەڵكی كوردستانە لە چاوەڕەوانیدا، ئەوەش وەهمێكە كە تا ئێستا زیانی بەتایبەتی بۆ بزووتنەوەی كورد بووە. بێگومان نە باڵی توندئاژۆی كۆماری ئیسلامی ئێران و نە باڵی ئیسڵاحتەڵەب خەمی پرسی كوردیان نییەو لەو بوارەشدا هیچ كارێك بۆ كوردو دەستەبەری مافەكانی ناكەن، هیوابەستنيش بە باڵی ئیسڵاحتەڵەبی ئێران گرەوكردنەوە لە سەر ئەسپی دۆڕاو. * كەواتە وڵاتاتی ڕۆژئاوا و بەتایبەتی ئەمریكا بۆچی بە سیاسەتی نەرم لەگەڵ ئێران مامەڵە دەكەن؟ ** ئەمریكا و وڵاتانی رۆژئاوا هەڵەی زۆر گەورەیان كرد چ لە سەردەمی رەفسەنجانی و چ لە دەورەی خاتەمی و ئێستاش كە رۆحانییە، پێیانوابوو بە بالێ رێفۆرمخواز گۆڕانكاری لە سیاسیەتی ئێراندا دەكرێ. ئەو وڵاتانە ناتوانن دەست لە ئێران هەڵبگرن، دەنا هەمووان دەزانن كە ئەو هەموو ناعەداڵەتییە و ئەو سیاسەتە كە كۆماری ئیسلامی بەڕێوەی دەبا، هەر هەمان سیاسەتی داعشە و هەمان شەریعەتی ئایینی و توند لە ئێران بەڕێوەدەچێ. هەموو رۆژێ زۆرترین ئێعدام لە ئێران بكرێ، هیچ ڕۆژنامەیەك ئازاد نەبێ، هیچ نەتەوەیەك بچووكترین مافی نەبێ، زەڕەییەك ئەوەی پێی دەگوترێ دیموكراسی بوونی نەبێ، بە ئاشكراش بەرانبەر بە هەموو جیهان بڵێن دیموكراسی شتێكی خراپە و ئێمە لە دژی بە شەڕ دێین، لە ناوخۆ و لە هەموو وڵاتانی دراوسێ و جیهان تیرۆر بكەن، لەگەڵ هەموو گرووپێكی تیرۆریستی لە وڵاتانی عەرەبی پێوەندی بگرێ، چۆن دەكرێ وڵاتێكی ئاوەها بەرەو كرانەوەیەك، یان بەرەو دیموكراسی بڕوا؟ * پێوەندییەكانی كوردی ڕۆژهەڵاتی كوردستان و ئۆپۆزیسیۆنی ئێرانی چۆنە و ئایا ئەو ئەزموونەی باشووری كوردستانتان لەبەرچاو گرتووە كە كاتی خۆی لەگەڵ حزبە عێراقییەكان لە دژی حكومەتی بەعس لە بەرەیەكدا بوون و ئێستا هەر ئەوان بودجە و مووچەی خەڵكی كوردستانیان بڕیوە؟ ** ئەو سیاسەتەی كە ئەو كات عێراقی دابەش كرد لەسەر بنەمای شیعە و سوننی و كورد، غەڵەت بوو. دەبوا ئەوەیان ڕەچاو بكردایە كە ئەوەی بە ناوی مەزهەبەوە دێ، بچووكترین ئاستی دیموكراسی قبووڵ ناكا. ئەزموونی عێراقی نوێیش نیشانی دا، هەموو غەدرێك لە كورد كراوە، واتە پاشەكشەی حكوومەتی ناوەندی لە هەموو بڕیار و قەرارات و ڕێككەوتنەكان دەریخست كە لەگەڵ حكوومەتێكی مەزهەبی و ئیسلامی ناتوانی باسی فیدراتیڤ و باسی شەراكەت بكەی. بەتایبەتی حكوومەتی ئێستای عێراق كە یەكێك لە حكوومەتە دەستنیشاندەكانی ئێرانە و ئێران ڕێبەرایەتی هیلالی شیعە لە هەموو ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست دەكات و خۆی بە زلهێزی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست دەزانێ و یەكەم دەوڵەتی مەزهەبییە كە لەو ناوچەیەدا دین و شەریعەت و مەزهەبی بە سەر سیاسەتدا زاڵ كردووە. جیا لەوەش هەموو ئەو حزب و لایەنە سیاسییانەی عێراق و ئێران كە بە ناوی مەزهەب و یا بە ناوی ئێران و عێراق و بۆ عەزەمەتی ئێران و عێراق كاردەكەن، كورد نەیتوانیوە لەگەڵیان بە تەوافوق بگا. لەو لایەنە كوردییانەش كە لەگەڵیان چوونە كۆنفرانس و سیمینارەوە، هەر بەو نەتیجەیە گەیشتن. چونكە ئەوان یەكەم شت كە باسی دەكەن، دەڵێن ئێمە بە مەرجێك لەگەڵتان دادەنیشین كە باسی تەبعیزات نەكەن. باشە تەبعیزی میللی باس نەكرێ، تەبعیزی چینایەتی باس نەكرێ، تەبعیز لە سەر ژنان باس نەكرێ، چۆن دەكرێ دانیشتنێكی وا سەر بگرێ؟ بەگشتی ئۆپۆزیسیۆنی ئێرانی هێزێكی پەرش و بڵاوە، بەڵام كورد لە شەڕی دووەمی جیهانییەوە ئەوە زیاتر لە حەفتا ساڵە لە مەسەلەی میللیدا پێشەنگ بووە و لەم بارودۆخەشدا دەوتوانێ دەوری گەورە ببینێ. بەڵام بۆ ئەوەی ئێمە لەگەڵ هێز و خەڵكی دیموكرات و سیكۆلاری ئێران بتوانین بە تەوافوق بگەین. یەكەم دەبێ ئێمە لە ناو حزبە كوردییەكاندا زمان و گوتارمان بكەین بە یەك، دووەم شت ئەوەیە كە بە مەرجێك دەتوانین واریدی هاوكاری لەگەڵ ئەوان بین، كە ددان بەوەدا بنێن ئێران وڵاتێكی فرەنەتەوەیە و سەرەتاییترین ماف ئەوەیە كە هەر نەتەوەیەك ماف و تایبەتمەندی خۆی هەیە، دەنا لە غەیری ئەوە ناكرێ و نابێ. ئێمە هەوڵمان هەیە لەگەڵ ئۆپۆزیسیۆنی ئێرانی و دیالۆگیشمان هەیە، بە خۆشییەوە كەسانێكیش پەیدابوون لە ناو ئۆپۆزیسیۆنی ئیرانیدا كە ئەوە قبووڵ دەكەن. بەڵام وەك باسمكرد سەرەتا دەبێ ئێمەی كورد یەكگوتار بین. * باسی یەكڕیزی و یەكگوتاریتان كرد وەك پێشمەرجی هەر هەنگاوێك، بەڵام بۆچی لەناو بزووتنەوەی رزگاریخوازی كوردستاندا لەسەر ئاستی هەموو پارچەكان، پرۆژەیەكی نەتەوەیی، یان لانیكەم رێككەوتنێك لەسەر رەهەندە گشتییەكان نابیندرێ؟ بۆچی كۆنگرەی نەتەوەیی پەكی كەوت؟ ** بزووتنەوەی كورد گەمارۆ دراوە و لە هەمان كاتدا تا ئەم سەردەمە وڵاتانی گەورەی دونیا ئاوڕیان لە كورد نەداوەتەوە، بەڵام لە دوای گۆڕانكارییەكانی ناوچەكە و كەوتنی عێراق و سووریا و دروستبوونی تیرۆریسمی تاڵبان و داعش لە ناوچەكە و بەرگريی كورد لە باشوور و ڕۆژئاوا پێگەی كورد جێی بایەخیان بووە. ئێران هەم پێوەندی لەگەڵ كوردی باشوور هەیە، هەم پێوەندی لەگەڵ كوردی باكوور و ڕۆژئاوا هەیە، ئەوە كاریگەری زۆری لەسەر بزووتنەی كورد لە ڕۆژهەڵاتی كوردستان هەیە، ئەوەش لە پێكهاتەی جوغرافیایی ئێمەوە سەرچاوە دەگرێ. ئەو گرفت و بەربەستانە هەیە، بەڵام بەخۆشییەوە ئێستا دونیا بە هۆی شەڕی دژی تیرۆر لە باشووری كوردستان و ئەو خەباتەی لە ڕۆژئاوای كوردستان هەیە، باشتر كورد دەناسێ و رێزی لێ دەگرێ، بەڵام هۆكاری ئەوەی كە نەمانتوانیوە بچینە پێشێ، ئەوەیە كە لە نێوان بەشەكانی كوردستانی خۆشماندا نەك هەماهەنگی نییە، بگرە ناهەماهەنگی هەیە و تەنانەت جاری وایە دەستێوەردان دەبینین، بۆیە ئەوانە هەموو كێشەن و دەبێ بە پشوودرێژی كار بۆ چارەسەریان بكەین. بەڵام گرنگ ئەوەیە ورە و هەستی نەتەوەیی خەڵكی كوردستان فشارێكی گەوەی لە سەر هەموو حزب و لایەنە سیاسییەكانی كورد لە هەموو پارچەكانی كوردستان و لەسەر دەسەڵاتدارانی هەموو بەشەكانی كوردستان دروست كردووە. * دەگوترێ باسی پێكهێنانی بەرەی كوردستانی لە رۆژهەڵاتی كوردستان بووەتە پرسێكی سەرزارەكی، لە بەر ئەوەی هەموو حزب و لایەنەكان بە دەیان جار لە بەر دەم مایكی میدیاكاندا ئامادەیی خۆیان بۆ پێكهێنانی ئەو بەرەیە دەربڕیوە، كەچی تا ئێستا وەك پراكتیك هیچ ئەنجامێكی لێ نەكەوتووەتەوە، بەڵام لەم دۆخەدا كە گۆڕانكاری جددی لە ناوچەكەدا رووی داوە و وەرچەرخانی دیكەش بەڕێوەیە، تا چەند هەوڵتان داوە پێكهێنانی بەرەی كوردستانی لە قاڵبی دروشم دەربچێ، یان وەك لایەنە سیاسییەكانی ڕۆژهەڵاتی كوردستان لانیكەم جۆرێك لە هەماهەنگی لە نێوان خۆتان دروست بكەن؟ ** ئەوە ڕەخنەیەكی زۆر دروستە و كوردی ڕۆژهەڵات دەبێ بەو خاڵە بگا، كە ئەو پەرتەوازی و پەرش و بڵاوییەی كە ئێستا هەیە، هاوكێشەیەكە كە وەك عەدەدی یەك بۆ سەد(1بۆ 100) وایە و پێموایە یەكێك لە گرفتەكان دووركەوتنەی ئێمەیە لە ڕۆژهەڵاتی كوردستان و نیشتەجیبوونمان لە تاراوگە كە ئەوە كاریگەری هەبووە لە سەر ئەوەی كە ئێمە چاوەڕوانی ئاڵوگۆڕێكی گەورە بین، كە لە سەرەوە و لە سەتحی جیهانیدا بكرێ و ئەو كات هەر حزبێك خۆی بە تاقەسواری مەیدانەكە بزانێ، بەڵام ئەوە هەڵەیە و دەبێ ئەلتەرناتیڤی جۆاروجۆرمان هەبێ، كە پێموایە بە بێ ئەوەی هەماهەنگییەكی تەواومان هەبێ، هیچ نەقشەڕێگەیەكی دیكەمان نییە. بۆیە بە ڕاشكاوی وەك ئەوەی ئێستا عەرزتانی دەكەم، ئێمە وەك كۆمەڵەی زەحمەتكێشانی كوردستان هیچ مەرجێكی پێشوەختەمان نییە و لەگەڵ هەموو حزب و لایەنەكانی ڕۆژهەڵاتی كوردستان ئامادەی دانیشتن و گفتوگۆین، بۆ ئەوەی لانیكەم خاڵگەڵێك بۆ هاوكاری دەستنیشان بكەین و لەسەر ڕێكبكەوین. خۆ دەكرێ بەرپرسان و نوێنەرانی حزبەكان بۆ نموونە لانیكەم لە ساڵیادی حوكمی جیهادی خومەینی بەیاننامەیەكی هاوبەشیان بۆ مەحكوومكردنی ئەو تاوانە گەورەیە هەبێ. ئەو دانیشتنانەی ئێستای حزبەكانیش هیوادارم ڕێگەی هاوكاری و كار و خەباتی هاوبەشی زیاتر بدۆزێتەوە. * ئەی تا چەند یەكگرتنەوەی دیموكرات و كۆمەڵەكان زەمینەی هاوكاری و خەباتی هاوبەشی بەرەی كوردستانی خۆش دەكا؟ هەروەها ماوەیەكی زۆرە باسی يەكگرتنەوەی كۆمەڵەكان دەكرێ، ئەنجامی دانیشتن و گفتوگۆكانتان بە گوێ گەیشتووە و چ كەند و كۆسپێكی لە بەردەمدا ماوە؟ ** بێگومان یەكگرتنەوە كاریگەری خۆی هەیە و پێموایە لە ئێستادا یەكگرتنەوەی كۆمەڵەكان و دیموكراتەكان زەروورەتە و هەم دیموكراتەكان و هەم كۆمەڵەكان دانیشتن و دیالۆگیشیمان بۆ ڕەوتی یەكگرتنەوەكان هەبووە، شكستی نیزامی و باڵەوازەبوونمان لە وڵاتی خۆمان دەكرێ بە سیحەتی سەدر و بە حەوسەلە و یەكتر قبووڵكردنی زیاتر قەرەبوو بكەینەوە. بەڵام نایشارمەوە تا وەختێك بارودۆخی سیاسیی عێراق و هەرێمی كوردستان گۆڕانی بەسەردا نەیەت، یان خەباتی خۆمان نەبەینەوە ڕۆژهەڵاتی كوردستان، خۆمان كەمتر لە یەك نزیك دەبینەوە و پرۆسەی كار و خەباتی بەرەیی كەمتر دەچێتەپێش، سەبارەت بە یەكگرتنەوەی كۆمەڵەش، بەداخەوە باڵی دەسەڵاتداری كۆمەڵەی شۆڕشگێر گفتوگۆكانیان تێك دا، دوای كۆنگرەی چواردەیان بەشێكی ئەندامانی زۆری كومیتەی ناوەندی و سێ ئەندامی دەفتەری سیاسییان هاتنەدەرێ و ئیعترازیان بوو لەوەی كە بڕیارەكانی كۆنگرە جێبەجێ نەكراوە، ئەوان ئێستە لەگەڵ ئێمە لە دیالۆگدان و شتێكیشیان دروست نەكردووە، بۆ ئەوەی جەنجاڵ نەبێ و كەسیان نایانەوێ ناوی كۆمەڵەیەكی دیكە زیاد بكەن، پێویستە ئەو سێ كۆمەڵەیەی هەیە كەمی بكەینەوە، نەك زیادی بكەین، ڕەوتی سوسیالیستیش لایەنێكە كە چەند ساڵە كار دەكا، لەگەڵ ئەوانیش ئێمە لە دیالۆگداین و زۆر چووینەتە پێشێ، بە خۆشییەوە لەگەڵ رێكخراوی كوردستانی حزبی كمونیستی ئێران تا ڕاددەیەكی باش گفتوگۆ و هەماهەنگیمان هەیە و هەوڵ دەدەین زیاتری بكەین، هەلومەرجەكەش گوشاری ئابووری بۆ دروست كردووین، لەگەڵ ئەوەشدا ئێمە لەگەڵ هەموو لایەنەكان ئامادەی هەماهەنگی و هاوكارین. * دواپرسیارمان با گریمانەی ئەوە بێ، كۆماری ئیسلامی ئێران داوای وتووێژ و چارەسەری ئاشتییانەی كێشەی كورد لە ئێران بكا، ئەگەر وەك رێكخراوێكی ڕێپێدراو مافی چالاكیی سیاسی و مەدەنیتان لە رۆژهەڵاتی كوردستان پێ بدا، چۆن مامەڵە لەگەڵ ئەو پێشنیارەدا دەكەن و بەگشتی ئەو ئەگەرە تا چەند لە مەحاڵ نزیكە؟ ** ئەو قسەیە كونسوڵی ئێران لە سلێمانی و سەفیری ئێران لە هەولێر كردوویانە و دەڵێن وەرن چەك دابنێن و لە چوارچێوەی ئیسلامدا كار بكەن. ئێمە ئامادەین بۆ وتووێژ لەگەڵ كۆماری ئیسلامی و هەموو ئەو دەسەڵاتەی كە ڕووبەڕووی بزووتنەوەی كورد دەبێتەوە، بەڵام ئەوە هەلومەرجی خۆی هەیە. چۆن دەبێ حكومەت، حكومەتێكی دیكتاتۆر و ئیستبدادی بێ، ئێمەش چەك دابنین و بڕۆین لە مەهاباد و سەقز و بانە و مەریوان و سنە و ئیلام و كرماشان بڵێین ئێمە خەباتی سیاسی دەكەین؟ بە ڕۆژێك دەمانپێچنەوە. چ دەردێكیان دا بە مووسەوی و كەرووبی، ئەوان چییان كردبوو، دەستیان بۆ چەك بردبوو؟ بۆیە لەگەڵ رژیمێكی وادا قسە ناكرێ. بەڵام ئێمە هەر كاتێك پێمانوابێ كۆماری ئیسلامی ئێران بە مەرجەكانی حزب و لایەنە سیاسییەكانی ڕۆژهەڵاتی كوردستان ڕازی دەبێ، بە چاودێری و گەرەنتی نێونەتەوەیی ئامادەین گفتوگۆیان لەگەڵ بكەین. ئێمە هەرگیز خوازیاری خەباتی چەكداری نەبووین، خەباتی چەكداری بە درێژی مێژوو داسەپاوە بە سەر بزووتنەوەی كورددا، ڕۆژهەڵاتی كوردستانیش لەوە بەدەر نییە.
**************************************
Voice of Kurdish-American Radio for Democracy, Peace, and Freedom
|
دارى ئازادى كوردستان ديسان به خوينى پيشمه رگه قاره مانه كانى ديموكرات ئاودرا
دارى ئازادى كوردستان ديسان به خوينى پيشمه رگه قاره مانه كانى ديموكرات ئاو درا
د. ئازاد موراديان
به رپرسى كوميته ى كورده كانى نيشته جى ئه مريكا بو ديموكراسى و مافى مروڤ له ئيران
، ١٧ى مانگى ٦ى سالى ٢٠١٦ ى زايينى – لوس ئه نجيليس، كاليفورنيا
